بیماری جرب سگ یا گال سگ یک عارضه پوستی است که با علائمی چون قرمزی، خارش شدید و ترک‌های پوستی همراه است. این بیماری به عنوان یک بیماری واگیردار شناخته می‌شود، یعنی از یک سگ به سگ دیگر یا حتی به انسان‌ها قابل انتقال است.
در این مقاله، به بررسی علل، علائم، انواع و درمان بیماری جرب سگ می‌پردازیم.
بیماری جرب سگ به چه علتی ایجاد می‌شود؟
بیماری جرب سگ معمولاً به وسیله یک نوع کنه به نام Sarcoptes scabiei ایجاد می‌شود. این کنه‌ها در حالت طبیعی بر روی پوست سگ‌ها زندگی می‌کنند اما در اثر عواملی همچون ضعف سیستم ایمنی سگ، عدم رعایت اصول اولیه بهداشتی یا انتقال از سگ مبتلا، فعالیت آنها بیشتر شده و حفره‌های کوچکی را بر روی پوست سگ مبتلا، ایجاد کرده و تخم می‌گذارند.
شرایط مناسب برای انتقال جرب سگ
- نزدیکی فیزیکی به سگ‌های مبتلا به بیماری
- استفاده مشترک از وسایل، مانند تخت یا مواجهه با فضاهای مشترک
- عدم رعایت موارد بهداشتی مرتبط با حیوانات
علائم بیماری
- خارش شدید
- قرمزی و التهاب پوست
- بثورات و زخم‌های پوستی
- افت وزن و کاهش اشتهای سگ
تشخیص بیماری جرب سگ چگونه انجام می‌شود؟
برای تشخیص بیماری جرب سگ، دامپزشک به دنبال علائم معمولی مانند قرمزی، خارش، ترک یا زخم‌های پوستی می‌گردد. این مرحله اولیه تشخیص است و معمولاً با یک معاینه سطحی همراه است.
پس از بررسی‌های اولیه توسط دامپزشک، نمونه‌برداری از پوست انجام می‌شود. در این مرحله، دامپزشک ممکن است از نمونه‌برداری پوست یا تست اسکرپ (خراش) پوست استفاده کند. نمونه‌ها تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرند تا وجود کنه‌ها یا تخم کنه کشف شود.
تشخیص بیماری جرب در سگ‌ها می‌تواند پیچیده باشد، چرا که علائم ممکن است با دیگر بیماری‌های پوستی تفاوت نکنند. بنابراین، مراجعه به یک دامپزشک متخصص در بیماری‌های پوستی سگ‌ها برای تشخیص دقیق ضروری است.
انواع جرب سگ را بشناسیم!
بیماری جرب در سگ‌ها می‌تواند از چند نوع مختلف کنه ناشی شود، هر کدام با علائم و نیاز به درمانهای متفاوتی همراه است. در اینجا به بررسی انواع مختلف جرب و اسامی علمی آنها می‌پردازیم:
1. جرب سارکوپتیک (Sarcoptic Mange)
جرب سارکوپتیک، از کنه‌هایی به نام “Sarcoptes scabiei var. canis” ناشی می‌شود. این کنه‌ها با نفوذ به لایه‌ی بالایی پوست و ایجاد حفره در آن، علائمی مانند خارش شدید، قرمزی، و زخم‌ها را ایجاد می‌کنند.
2. جرب دمودکس (Demodectic Mange)
جرب دمودکسیک یا جرب دمودکس ناشی از وجود کنه‌های “Demodex canis” است که به طور طبیعی در پوست بسیاری از سگ‌ها وجود دارند. در اکثر موارد، سیستم ایمنی سگ با این کنه‌ها کنار می‌آید، اما در برخی موارد که سیستم ایمنی ضعیف است، کنه‌ها می‌توانند باعث ایجاد علائمی مانند ریزش مو و التهاب پوست شوند.
3.جرب گوش (Otedictic Mange)
این نوع جرب به ویژه اثراتی بر گوش‌های سگ دارد و از کنه‌های “Otodectes cynotis” ناشی می‌شود. علائم شامل خارش شدید گوش، ترشحات قهوه‌ای، و بوی بد از گوش هستند.
درمان و پیشگیری بیماری جرب سگ
داروهای درمانی
- پمادهای ضدقارچ و ضدالتهابی
- شامپوهای طبی مخصوص سگ
- برخی درمانهای خانگی در کنار داروهای تحویز دامپزشک
روش‌های پیشگیری
- رعایت بهداشت مناسب محیط و بدن سگ
- جلوگیری از تماس با سگ‌های مبتلا
- استفاده از داروهای پیشگیرانه
درمانهای خانگی جرب سگ
درمان خانگی می‌تواند یک گزینه مکمل همراه با درمانهای تجویزشده توسط دامپزشک باشد؛ اما توجه داشته باشید که برای تشخیص و درمان اصولی بیماری جرب در سگ، مشاوره با دامپزشک ضروری است. برای درمان کامل این بیماری، درمانهای خانگی به تنهایی معمولاً کافی نیستند. در اینجا چند روش درمان خانگی برای جرب سگ آورده شده است:
– سرکه سیب می‌تواند به کاهش التهاب و خارش کمک کند. می‌توانید نسبت یک به یک از سرکه و آب استفاده کنید و بر روی پوست سگ اسپری کنید. از اسپری کردن بر روی نواحی زخمی یا باز خودداری کنید.
– روغن نارگیل، مرطوب‌کننده طبیعی و ضدقارچ است و می‌تواند به کاهش خارش و التهاب پوست کمک کند. روغن نارگیل را می‌توانید به صورت محلی از پوست سگ که دچار جرب شده، بمالید.
– ژل آلوئه ورا به دلیل خواص ضدالتهابی و تسکین‌دهنده‌اش می‌تواند در کاهش علائم جرب کمک کند. می‌توانید ژل آلوئه ورا را مستقیماً بر روی نواحی مصاب اعمال کنید.
– بعضی از چای‌ها مانند چای بابونه یا کامومیل دارای خواص ضدالتهابی هستند. می‌توانید چای را دم کنید، بگذارید که خنک شود و سپس با یک بطری، بر روی پوست سگ اسپری کنید.
هشدار: هرگونه درمان خانگی باید تحت نظر و با مشاوره دامپزشک انجام شود. بعضی از مواد می‌توانند با داروهای تجویزشده تداخل داشته باشند یا حتی علائم را بدتر کنند.
آیا جرب سگ واگیردار است؟
بله، جرب سگ واگیردار است. بیماری جرب ناشی از کنه‌ی Sarcoptes scabiei var. canis است که بر روی پوست بدن سگ‌ها زندگی می‌کند. این کنه می‌تواند از سگی به سگ دیگر و حتی به انسان‌ها منتقل شود. وقتی این کنه بر روی پوست انسان‌ها قرار می‌گیرد، می‌تواند علائمی مانند خارش شدید و پوسته‌پوسته‌شدن و التهاب ایجاد کند.
جالب است بدانید که انسان‌ها میزبان طبیعی برای این کنه، نیستند و کنه‌ها معمولاً نمی‌توانند روی پوست انسان برای بلندمدت زندگی کنند.
واگیری این بیماری به ویژه در شرایطی که سگ‌ها در نزدیکی یکدیگر هستند، مانند پناهگاه‌های سگ یا کلینیک‌های دامپزشکی، بیشتر می‌شود. برای جلوگیری از انتقال بیماری به سگ‌های دیگر یا به انسان‌ها، تشخیص سریع و درمان مناسب ضروری است. اگر فکر می‌کنید سگ شما ممکن است به جرب مبتلا شده باشد، باید سریعاً با یک دامپزشک مشورت کنید.
نتیجه‌گیری
بیماری جرب سگ یک مشکل جدی است که می‌تواند به سلامتی سگ‌ها و حتی انسان‌ها آسیب بزند. با شناخت بهتر علائم و روش‌های درمانی، می‌توان از شیوع این بیماری جلوگیری کرد. اگر نشانه‌هایی از این بیماری را در سگ خود مشاهده کردید، بلافاصله با دامپزشک مشورت کنید.