بیماری جوندگان از جمله بیماری های دیگری است که علائم و راه های پیشگیری و درمان مخصوص به خود را داشته و آنها نیز مانند دیگر حیوانات بیماری هایی دارند؛
پتیا در این مقاله قصد دارد به مباحثی چون بیماری جوندگانی مانند سنجاب، خرگوش، همستر و خوکچه هندی بپردازد و به موضوع نگهداری از جوندگان خانگی اشاره داشته باشد.
برای موفق تر بودن در زمینه نگهداری از جوندگان خانگی خویش حتما به انواع فروشگاه اینترنتی لوازم حیوانات خانگی و یا پت شاپ اینترنتی معتبری چون پتیا سر بزنید و وسایل نگهداری جوندگان خود را با اطمینان تهیه کنید.
بیایید در قدم اول روش پی بردن به مریض شدن سنجاب را یاد بگیریم.
علائم نشان دهنده بیمار بودن سنجاب
- بی اشتها باشد
- اسهال داشته باشد
- دفع ادرار مشکلی داشته باشد
- در ادرار و مدفوع او خون دیده شود
- دندان پیشین آن بیش از حد رشد کرده باشد
- رشد موهای او زیاد باشد و یا قسمت هایی از آن بدون مو باشد
- چشمان حیوان خارش و قرمزی داشته باشد
- سوراخ های بینی او پر آب باشد
- وقتی در دست گرفته شود، برای فرار تلاش نکند
- چه به صورت کامل چه به صورت ناقص فلج شود
- حیوان به صورت مداوم به دهان پنجه بزند
- در دهان حیوان، بزاق به صورت زیاد ترشح گردد
- تنفس غیر طبیعی یا دشواری داشته باشد
انواع بیماری های سنجاب
پوکی استخوان
در زمینه نگهداری از جوندگان خانگی چون سنجاب ها، بهتر است بدانید نا آگاهی و کمبود اطلاعات در مورد نگهداری و شیوه های تغذیه جوندگانی چون سنجاب ها منجر به بیماری جوندگان می‌شود.
پوکی استخوان از جمله بیماری های سنجاب است و در کل در گروه انواع بیماری جوندگان قرار می‌گیرد که دقیقاًعامل به وجود آمدن آن یک اختلال تغذیه ای است و در اثر کمبود ویتامین D، فسفر و کلسیم بروز می‌کند.
روش پیشگیری بیماری پوکی استخوان سنجاب
برای اینکه از این نوع بیماری که جزو دسته بیماری های سنجاب به شمار می‌آید باید نوزادان به اندازه کافی از شیر مادر تغذیه کنند و مکمل ها و غذاهای دارای کلسیم به رژیم غذایی آنها افزوده گردد.
بیماری های انگلی سنجاب ها
در حین نگهداری از جوندگان خانگی، ممکن است طیف وسیعی از انگل ها، جوندگانی مانند سنجاب ها را به عنوان میزبان خود قرار داده و آنها را بیمار کنند که مهم ترین این بیماری های انگلی، بیماری انگل داخلی و خارجی است که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
بیماری انگل داخلی و دو نوع از مهم ترین آن
انگل های داخلی نیز از جمله بیماری های سنجاب ها و بیماری جوندگانی چون همستر است که منجر به بیماری هایی چون هیداتوز، فاسیولوز، توکسوپلاسموز، کوکسیدیوز و ژیاردیوز می‌شود و برای درمان هر کدام از این بیماری ها نیز به وجود دامپزشک و تشخیص او نیاز است.
بیماری انگل خارجی
انواع انگل های خارجی جزو انواع بیماری جوندگانی مانند سنجاب ها هستند و قادرند حیوان را بیمار کنند و بیماری هایی را انتقال دهند.
انواع انگل های خارجی
- کک
- کنه
- شپش
- میاز
- دمودکس
کک، کنه و شپش و روش درمان مهم ترین نوع کنه
انگل های خارجی نظیر شپش، کک وکنه علاوه بر اینکه خون خوار هستند، از دسته ای به شمار می‌آیند که در حین نگهداری از جوندگان خانگی باعث انتقال بیماری می‌شوند.
مهم ترین نوع کنه، درمانستور آندرسونی می‌باشد که بر روی پوست سنجاب ها مشاهده گردیده است.
به علت اینکه سنجاب ها به سموم ترشح شده از غدد بزاقی کنه حساس هستند، ممکن است در صورت دیر یا طولانی شدن درمان باعث مرگ حتمی حیوان گردد.
در صورتی که تعداد کنه ها بر روی پوست حیوان اندک باشد می‌توانید یک پنبه آغشته به الکل را بر روی کنه ها قرار دهید و پس از مدتی کوتاه قادر خواهید بود به وسیله یک پنس، آنها را جدا کنید اما اگر تعداد این کنه ها زیاد باشد باید با کمک دامپزشک، از سموم و پودرهای کنه کش مخصوص حیوانات بهره بگیرید.
میاز
رایج ترین نوع میاز در سنجاب ها، مگس های میاز یا لارو مگس های کوتربیا است که برای زنده ماندن یک مدت مشخص از مایعات بدن و یا غذای هضم شده میزبان خود که ممکن است زنده و یا مرده باشد تغذیه نمایند.
به سبب اینکه جایگاه آنها زیر پوست می‌باشد، باعث ایجاد آبسه های زیر پوستی در حیوان می‌شوند و با درد همراه هستند و خارش ایجاد می‌کنند.
بهترین راه درمان این نوع بیماری جوندگانی چون سنجاب ها برداشتن آبسه ها و ضدعفونی کردن زخم های به وجود آمده از این عارضه است.
دمودکس
یکی از مهم ترین انگل های خارجی که باعث بیماری جوندگان به خصوص سنجاب ها می‌شود، انگل چرب دمودکس است؛
این انگل بیشتر قسمت های پشتی سنجاب را درگیر می‌کند و درصورت ابتلا حیوان به این بیماری، باید سریعا او را نزد دامپزشک ببرید.
علایم آلودگی به انگل چرب دمودکس
- خارش
- ریزش مو
- ضخیم شدن پوست
- ایجاد سبوره بر روی پشت و پهلوهای حیوان
روش درمان انگل خارجی دمودکس
به محض اینکه علائم فوق را در حیوان خود مشاهده کردید، سریعا او را نزد دامپزشک ببرید،
دامپزشک پوست حیوان به وسیله تیغ اسکالپل خراش می‌دهد و جرب را در زیر میکروسکوپ مشاهده می‌کند؛
بدین وسیله بیماری را تشخیص داده و داروی مخصوص آن را تجویز می‌کند.
هاری، بیماری جوندگانی چون سنجاب
هاری یک عفونت ویروسی سیستم عصبی است که یکی از متداول ترین بیماری جوندگانی مانند موش خانگی، موش صحرایی و سنجاب می‌باشد و همسترها خیلی به ندرت با ویروس این بیماری آلوده می‌شوند.
هاری، بیماری جوندگان کوچکی چون سنجاب ها، در برخی مواقع در جوندگان بزرگی مانند موش خرما نیز دیده می‌شود.
گفتنی است ویروس این بیماری زمانی که بزاق یک حیوان آلوده یا یک زخم تماس پیدا کند، منتقل می‌شود و پس از اینکه نشانه های بالینی آن ظاهر گردد، صد در صد کشنده است.
بیماری آبله سنجاب ها
بیماری دیگری که در در گروه بیماری های جوندگان قرار می‌گیرد و باید در زمینه نگهداری از جوندگان خانگی خصوص سنجاب ها بدان توجه داشت، بیماری آبله سنجاب هاست.
این بیماری، ویروسی و واگیردار می‌باشد که از پوسته های جراحات آبله که حاوی ویروس زنده، منتقل می شود و عامل ایجاد آن ویروسی به نام ویروسی آبله سنجاب (Squirrel Pox Disease) است.
همانظور که گفته شد این بیماری واگیردار است و از حیوانی به حیوان دیگر منتقل سازند؛
ضمناً نهایت دوره این نوع بیماری و مریض شدن سنجاب، کمتر از پانزده روز بوده و بیماری در طی ده روز منجر به مرگ سنجاب ها می‌شود.
نشانه ها و روش درمان بیماری آبله سنجاب ها
ظهور ضایعات پوستی مانند ندول ها (ضایعات پوستی جامد و بزرگ) و وزیکول های (تاول های کوچک) آبله در سر و دست و پاهای سنجاب خبر از بروز این بیماری می‌دهد و راه درمانی ندارد و فقط باید منتظر گدشتن دوره آن بمانید.
اختلالات دندانی، شایع ترین بیماری ها در سنجاب ها
اختلالات دندان که یکی از مهم ترین دلایل آن، رشد بیش از اندازه دندان های پیشین است، از انواع بیماری جوندگان به خصوص سنجاب ها به شمار می‌آید که بیشتر در سنجاب های اهلی مشاهده می‌شود.
این عارضه در صورتی که هیچ گونه بادام، مواد خوراکی چوبی یا استخوان در جیره غذایی حیوان موجود نباشد، ممکن است در اثر خوردن غذاهای بسیار نرم رخ دهد.
راه درمان اختلالات دندان
در چنین شرایط بیماری جوندگان، دندان را می توان تحت بیهوشی عمومی سبک کشید و حیوان از این پس از غذاهای نرم استفاده کند تا زنده بماند.
بیماری های پوستی همستر
انواع بیماری های پوستی همستر که شناخته شده ترین گونه و متداول ترین حیوان دست آموز و خانگی است که نگهداری می‌شود، از شایع ترین بیماری ها در میان انواع بیماری جوندگان به خصوص همستر به حساب می‌آید، در ذیل آمده است:
- وجود کرم های ریز و کرم های حلقه ای در پوست
- حساسیت ها و عفونت های پوستی
علائم بیماری های پوستی همستر
علائم بیماری های پوستی همستر ممکن است با هرکدام از علائمی مانند پوسته پوسته شدن و قرمزی پوست، ریزش مو، زخم های روی پوست و یا خارش بیش از حد بدن حیوان همراه باشد.
با لمس و فرو بردن انگشتان خود داخل پوشش همستر می‌توانید وضعیت پوست او را بررسی کنید؛
اگر با پوست خشک، پوسته پوسته و یا قرمز مواجه شدید، این عارضه می تواند نتیجه حساسیت به ملافه و لوازم خواب جدید باشد پس صد در صد همستر شما، کرم های ریزی در پوست خود دارد یا به نوعی عفونت قارچی مبتلا شده است.
دمودکس، شایع ترین انگل پوستی
دمودکس یکی از شایع ترین بیماری جوندگان و انگل های پوستی مشترک در همستر و سنجاب می باشد که از مادر به فرزند در زمان شیرخوارگی منتقل می‌شود و ممکن است در حین نگهداری از جوندگان خانگی مانند همستر یا سنجاب با آن مواجه شوید.
انواع بیماری های همستر به انسان
همستر ها به ندرت در انتقال بیماری به انسان شرکت دارند و بیشتر از این كه بیماری منتقل كند، از انسان بیماری، می گیرد.
بیماری های قابل انتقال از همستر به انسان به شرح زیر است:
- درماتوفیتوز Dermatophytosis (کچلی قارچی ، درماتو مایکوز Dermatomycosis)
- تولارمی (Tularemia)
- کوریومننژیت لیمفوسیتیک (Lymphocytic Choriomeningitis)(LCM)
- هاری ( Rabies)
- لپتوسپیروز (Leptospirosis)
- عفونت ناشی از گونه های انگل کرم های نواری Hymenolepis و Rodentolepis
- تب گاز گرفتگی موش (Rat-Bite Fever)
- کامپیلوباکتریوز (Campylobacteriosis)
- سالمونلوز (Salmonellosis)
- عفونت هانتاویروس (Hantavirus Infection)
- کامپیلوباکتریوز (Campylobacteriosis)
واکسن همستر
در ايران برای پیشگیری بیماری جوندگانی چون همستر داروی تحت عنوان واکسن همستر وجود ندارد اما به اعتقاد برخی مهمترین واکسن همستر، واکسن هاری می‌باشد که البته در کنار آن به آمپول های ضد انگل نیز نیاز دارد که شش ماه یکبار انجام می‌گیرد.