بیماری های رایج سنجاب ها

در سراسر جهان، بیش از 200 نوع مختلف سنجاب وجود دارد. درست است بسیاری از مردم در سراسر جهان فکر می‌کنند که سنجاب‌ها به دلیل ظاهر دوست داشتنی و دم‌های کرکی بزرگشان بامزه هستند، اما این یک واقعیت است که آن‌ها حیوانات اهلی نیستند و به حضور انسان‌ها عادت ندارند. از سوی دیگر، می‌توانند تهدیدکننده باشند و به انسان‌ها آسیب برسانند.

این موجودات در حالی که سرگرم‌کننده هستند، می‌توانند مستعد ابتلا به برخی از بیماری‌های معروف به بیماری های رایج سنجاب و همچنین، ناقل انواع بیماری‌های عفونی باشند، به طوری که به راحتی به انسان منتقل کنند؛ با این حال، تنها تعداد کمی از آن‌ها برای انسان خطرناک هستند، اما سؤال اینجاست که این بیماری‌ها کدامند؟

ما در این مطلب از فروشگاه اینترنتی حیوانات خانگی پتیا به موضوع بیماری‌های این حیوان خواهیم پرداخت و شما را با انواع آن، آشنا خواهیم کرد.

انواع بیماری های رایج سنجاب ها کدامند؟

سنجاب‌ها از گروه جوندگان معمولا بی‌ضرر هستند، به ندرت گاز می‌گیرند، مگر اینکه در گوشه‌ای گیر بیفتند یا احساس خطر کنند. این موجودات قادر به حمل و انتقال تعداد انگشت شماری از بیماری‌ها هستند، اما وجود آن‌ها به واسطه احتمال انواع بیماری مخصوص جوندگان گاهی‌اوقات می‌تواند برای انسان‌ها خطرناک باشد. در ادامه، به چند بیماری که سنجاب‌ها به‌طور بالقوه حامل و ناقل آن‌ها هستند، اشاره خواهیم کرد.

شایع ترین بیماری های رایج سنجاب

برخی از شایع ترین بیماری های رایج سنجاب ها شامل تولارمی (Tularemia)یا تب خرگوش، تیفوس، طاعون و کرم حلقوی است. چنین بیماری‌هایی یا از طریق گزش و یا تماس مستقیم با سنجاب‌های آلوده منتقل می‌شوند. تولارمی، تیفوس و طاعون علائمی دارند که شبیه آنفولانزا هستند و در صورت عدم درمان می‌توانند کشنده باشند.

بیماری هاری

هاری از بیماری های رایج سنجاب است. در حالی که همه پستانداران قادر به ابتلا به هاری هستند، سنجاب‌ها به ندرت هاری را به انسان انتقال می‌دهند، این امر به ویژه در صورتی صادق است که سنجاب، فرد را گاز بگیرد یا خراش دهد.

بیماری طاعون بوبونیک

طاعون بوبونیک توسط باکتری به نام (Yersinia pestis) ایجاد می‌شود و از بیماری های رایج سنجاب هاست که بیشتر در سنجاب‌های زمینی رایج می‌باشد. در حالی که برخی از سنجاب‌ها ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، برخی دیگر می‌توانند علائمی چون ضعف، تب، قانقاریا و بثورات پوستی را به دلیل خونریزی در زیر پوست خود داشته و تجربه کنند. طاعون از طریق گزش سنجاب یا کک‌هایی که روی پوستشان وجود دارند به انسان سرایت می‌کند. آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند به انسان‌هایی که از طریق سنجاب‌ها به این بیماری مبتلا شده‌اند، کمک کنند.

بیماری تولارمی

تولارمی یک بیماری باکتریایی و از دیگر بیماری های رایج سنجاب است که توسط باکتری به نام Francisella tularensis ایجاد می‌شود. این بیماری از طریق روش‌هایی چون تماس مستقیم با حیوانات آلوده، تماس پوست انسان با سنجاب‌های بیمار یا مرده، خوردن آب آلوده و یا نیش کنه گسترش می‌یابد.

بیماری لپتوسپیروز

لپتوسپیروز یکی دیگر از بیماری های رایج سنجاب است که می‌تواند از طریق این حیوان به انسان و سایر حیوانات منتقل شود. در واقع، این یک بیماری باکتریایی است که بیشتر از طریق ادرار حیوانات آلوده پخش می‌شود. این ادرار می‌تواند راه خود را به داخل آب و یا خاک پیدا کند. لپتوسپیروز می‌تواند منجر به نارسایی کلیه و کبد شود، این در حالی است که سنجاب‌های آلوده ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند.

بیماری آبله یا فیبروم سنجاب

یکی دیگر از بیماری های رایج سنجاب که مهم ترین تهدید مرتبط با سنجاب‌های خاکستری و قرمز به شمار می‌آید، گسترش و انتقال بیماری ویروسی به نام آبله یا فیبروم سنجاب (SQPV) است. انتشار این ویروس از طریق نیش حشرات مانند پشه اتفاق می‌افتد.

این ویروس باعث ایجاد تومورهای پوستی در بدن آن‌ها می‌شود. به‌طور معمول، این تومورها هیچ مشکل دیگری برای سنجاب ایجاد نمی‌کنند، مگر اینکه موجب بروز عفونت‌های پوستی ثانویه اعم از ضایعات پوستی مرطوب، ترشح یا دلمه‌های اطراف چشم، دهان، پاها و اندام تناسلی شوند. البته ناگفته نماند که گاهی‌اوقات، تومورها ممکن است در ریه‌ها، کبد، کلیه‌ها یا غدد لنفاوی گسترش یابند و به این اعضا آسیب برسانند. سنجاب‌ها معمولاً با پیشرفت بیماری بی‌حال‌تر می‌شوند. تقریباً تمام سنجاب‌های خاکستری با آنتی‌بادی‌های آبله دارای هیچ نوع علامت ظاهری نیستند. ویروس‌های بیماری آبله نسبتا انعطاف‌پذیر هستند و در صورت مساعد بودن شرایط می‌توانند برای مدت زمان قابل‌توجهی در خارج از میزبان زنده بمانند.

هوای خشک باعث می‌شود که ویروس بیش از یک ماه زنده بماند، این در حالی است که شرایط آب و هوایی مرطوب، دوره ماندگاری آن را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. ویروس را در خارج از میزبان، می‌توان با روش‌های بهداشتی، پاکسازی و یا با استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های دامپزشکی ضد ویروسی از بین برد.

از آنجایی که این بیماری ویروسی می‌تواند از سنجاب‌های خاکستری به سنجاب‌های قرمز انتقال یابد، یک جنگل می‌‎تواند به سرعت تمام سنجاب‌های قرمز خود را از دست بدهد. البته لازم به ذکر است که گسترش بیشتر این بیماری به تماس نزدیک بین حیوانات بستگی دارد.

بیماری آدنوویروس

سنجاب‌های قرمز به غیر از آبله یا فیبروم، مستعد ابتلا به بیماری‌های دیگری نیز هستند. آدنوویروس (Adenovirus) یک ویروس روده‌ای است، بنابراین، قرمزها هیچ علامت ظاهری را از خود نشان نمی‌دهند، اما این بیماری می‌تواند اغلب باعث مرگ آن‌ها شود. شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند این بیماری ممکن است توسط جوندگانی مانند موش ایجاد شده باشد.

بیماری طاسی در سنجاب و دلایل آن

یکی دیگر از بیماری های رایج سنجاب ها، طاسی است. اگر گاهی‌اوقات سنجابی را می‌بینید که موهای دم یا بدنش کم شده یا مقداری از پوست خود را از دست داده است، انگل‌ها، قارچ‌ها و برخوردها و رویدادهای آسیب‌زا مانند فرار از شکارچیان، بریدگی، خراش و یا کبودی می‌توانند شایع‌ترین علل این امر باشند.

در صورتی که در سنجابی شاهد طاسی باشید، ممکن است دو نوع جرب که به خوبی شناخته شده‌‌اند، عامل آن باشند که کنه‌های کوچک پوست هر دو شکل را ایجاد می‌کنند. یکی از انواع کنه‌ها باعث جرب سارکوپتیک می‌شود که بیشتر در سگ‌ها و روباه‌ها دیده می‌شود. گونه‌‌ دیگر کنه که باعث جرب نوتودریک می‌شود، بر خلاف جرب سارکوپتیک به نظر می‌رسد تنها سنجاب‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

• علت جرب نوتودریک در واقع کنه‌های میکروسکوپی به نام (Notoedres douglasi) هستند که در پوست سنجاب فرو می‌روند و منجر به ریزش مو و ضخیم و تیرگی پوست می‌شوند. به‌طور معمول، جرب نوتودریک هیچ عوارض ثانویه‌ای ایجاد نمی‌کند و اغلب پس از مدتی به بهبودی کامل منجر می‌شود. سنجاب‌ها این کنه‌ها را از طریق تماس مستقیم و همچنین، استفاده از لانه‌های مشترک به یکدیگر منتقل می‌کنند. اگرچه ریزش مو، به سبب قرار گرفتن در معرض کنه‌ها می‌تواند باعث مرگ چند سنجاب ضعیف شود، اما اکثر آن‌ها با این وضعیت کنار می‌آیند و در نهایت، بهبود می‌یابند. ناگفته نماند که فصل زمستان‌ و تراکم بالای جمعیت سنجاب‌ها اغلب منجر به شیوع کنه‌ها می‌شود.
• یکی دیگر از دلایل طاسی سنجاب، عفونت‌های قارچی سطحی یا درماتوفیتوز است. این عفونت‌های قارچی می‌توانند موهای سنجاب‌های مبتلا را شکننده کنند، همین امر موجب می‌شود در برخی از قسمت‌ها، در حالی که موها دوباره رشد می‌کنند، موهای بسیار کوتاهی همانند ته‌ریش به‌جا بمانند که سنجاب را کچل نشان می‌دهد. عفونت‌های قارچی به ندرت برای سنجاب‌ها کشنده است؛ زیرا سیستم ایمنی آن‌ها معمولاً در طول زمان با عفونت مقابله می‌کند.

کک و کنه

یکی دیگر از بیماری های رایج سنجاب، کک و کنه است. سنجاب‌ها مانند اکثر پستانداران دیگر، مستعد ابتلا به کک و کنه هستند. این امر به ویژه در مورد سنجاب‌هایی که در مناطق شهری با سگ‌ها و گربه‌های وحشی متعدد زندگی می‌کنند، صادق است. اگرچه این عارضه نادر است، اما این انگل‌ها می‌توانند باعث ریزش موی حیوانات شوند. مانند سایر انگل‌ها، مواردی چون تراکم زیاد جمعیت و فصولی مانند زمستان‌ باعث افزایش شیوع این انگل‌های خارجی نیز می‌شود. البته ناگفته نماند که بیشتر سنجاب‌ها از هجوم کک و کنه جان سالم به در می‌برند.

بیماری جذام

جذام در سنجاب‌های قرمز یک کشف تازه است، نه به این دلیل که یک بیماری جدید است، بلکه به این دلیل که هیچکس آن را در گذشته تشخیص نداده بود. مدت زیادی طول می‌کشد تا بیماری پیشرفت کند؛ بنابراین، بیشتر حیوانات قبل از شیوع جذام به دلایل دیگر می‌میرند. اگر شاهد سنجاب‌های قرمز با ظاهری شبیه به “زگیل” روی گوش‌ها و یا جاهای دیگر بدن آن‌ها هستید، می‌تواند علائمی از بیماری جذام را در آن‌ها اثبات کند.

سوالات متداول

1. سنجاب‌های خاکستری حامل چه بیماری‌هایی هستند؟

مهم‌ترین تهدید مرتبط با سنجاب‌های خاکستری، گسترش و انتقال بیماری ویروسی به نام آبله سنجاب (SQPV) است. سنجاب‌های خاکستری بیشتر ناقل این بیماری هستند تا اینکه اثر مضر قابل‌توجهی بر آن‌ها داشته باشد.

2. آیا سنجاب‌ها به انسان‌ها بیماری انتقال می‌دهند؟

پنج بیماری که سنجاب‌ها به طور بالقوه حامل آن‌ها هستند و ممکن است به انسان‌ها و حیوانات دیگر انتقال دهند، به شرح زیر است:

• سالمونلوز: باکتری سالمونلا که در مدفوع یافت می‌شود و باعث اسهال، گرفتگی عضلات شکم و تب می‌گردد.
• بیماری لایم: توسط کنه‌هایی که سنجاب‌ها حمل می‌کنند، پخش می‌شود و دارای علائمی چون درد عصبی، سفتی و التهاب مغز یا نخاع است.
• لپتوسپیروز: این عفونت باکتریایی است که ممکن است باعث سردرد، دردهای عضلانی، استفراغ، تب شدید، یرقان (زردی پوست و چشم)، درد در ناحیه شکم، چشمان قرمز و یا بثورات پوستی شود.
• تولارمی: یک بیماری عفونی است که به پوست، چشم‌ها، غدد لنفاوی و ریه‌ها حمله می‌کند.
• هاری: هاری معمولاً بیماری‌ای نیست که جوندگان را تحت تأثیر قرار دهد، اما این امر غیرممکن هم نیست. در موارد نادر، سنجاب‌ها ممکن است به این بیماری مبتلا شوند که می‌تواند از طریق گاز گرفتن یا خراشیدن انتقال یابد.

3. سنجاب‌ها چگونه به عفونت قارچی مبتلا می‌شوند؟

سنجاب‌ها ممکن است جرب نوتودریک داشته باشند یا از درماتوفیتوزیس رنج ببرند. جرب یک بیماری قارچی بوده که در اواخر زمستان و اوایل بهار شایع است. این عارضه در اثر هجوم و شیوع نوعی از کنه‌ها که به داخل پوست فرو می‌روند و باعث خراشیدن پوست حیوان می‌شوند، ایجاد می‌گردد.