دامپزشک مانند پزشک، دندانپزشک و یا داروساز، دکتر است و درس هایی که می‌خواند بسیار نزدیک به پزشکی و در مواردی کامل تر نیز می‌باشد.
خلاصه ای از تاریخچه شکل گیری کلمه و علم دامپزشکی
کلمه دامپزشکی (veterinarian) یک کلمه لاتین آمریکایی است که به کلمه “vet” خلاصه میشود و معنی آن یعنی کسی که برای حیوانات کار میکند، (animal working).
کلمه veterinarian برای اولین بار در Thomas Brown در سال 1646 چاپ شد و در دوران مختلف این فرآیند شکل های جدیدی به خود گرفت.
علم دامپزشکی در واقع زمانی متولد شد که انسان نخستین از حالت شکارچی به کشاورز مبدل گردید و با اهلی کردن حیوانات و نگهداری آنها این دانش رواج یافت و اهمیت بیشتری پیدا کرد.
جالب است بدانید زرتشت از فن دامپزشکی و درمان حیوانات اطلاع داشته است و در کتاب اوستا میتوان نکات متعددی درباره پرورش حیوانات و روش درمان بیماری های دام مشاهده نمود.
دو شکل امروزی کلمه veterinarian
- D.V.M که از کلمه DOCTOR OF Veterinary Medicine گرفته شده است
- B.V.C & A.H که از کلمات Bachelor of veterinary science and animal husbandry گرفته شده است.
هر دوی این اشخاص، دامپزشکانی عمومی و کسانی هستند که کنار متخصصان در درمانگاه ها کار می‌کنند و حیوانات خانگی از قبیل سگ یا گربه یا جوندگان کوچک و پرندگان را درمان می‌کنند .
پتیا که دارای سایت اطلاع رسانی واپلیکیشن سفارش آنلاین یا همان پت شاپ اینترنتی است، در این مقاله قصد دارد اطلاعات گسترده تری درباره رشته دامپزشکی و دانشکده دامپزشکی در اختیار شما قرار دهد؛
پس اگر تصمیم دارید یک دامپزشک شوید یا اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید، با ما همراه باشید.
تعریف کلی رشته دامپزشکی
دامپزشکی دانشی تجربی است که هدف اصلی آن کنترل، پیشگیری، درمان و ریشه کنی بیماری های دامی است و در زمینه بیماری های مشترک انسان و حیوانات و جلوگیری از انتقال بیماری از حیوان به انسان فعالیت میکند؛
رشته دامپزشکی در گروه رشته های پزشکی حرفه ای قرار می‌گیرد.
به سبب اینکه رشته دامپزشکی دارای گرایش های زیادی است، امکان ادامه تحصیل برای دانشجوی دانشکده دامپزشکی وجود دارد به طوری که این دامپزشک آینده می‌تواند در بسیاری از رشته ها در مرحله دکترای تخصصی شرکت کند.
جالب است بدانید رشته دامپزشکی جزو چهار رشته پرمتقاضی علوم تجربی می‌باشد که در دو مقطع کاردانی و دکترا پذیرش دانشجو دارد.
فاکتورهای انتخاب و توانایی های لازم در رشته دامپزشکی
- علاقه به زیست شناسی
- علاقه به حیوانات
- علاقه به امور پزشکی مانند ورود به سالن کالبد شکافی، جراحی و سر و کار داشتن با خون و…
- داشتن حوصله تحصیل طولانی
- پشت سر گذاشتن امتحانات بعضاً دشوار
- تسلط به زبان انگلیسی
- داشتن قدرت تجزیه و تحلیل بالا
- داشتن توانایی تصمیم گیری برای درمان مناسب حیوانات بیمار
- داشتن روش دلسوزانه و صبورانه در برخورد با صاحبان حیوانات
- داشتن قدرت زیاد در شناخت بیماری حیواناتی که قادر به بیان درد خود نیستند
- برخورداری دانشجوی دانشکده دامپزشکی از سلامت جسمانی
- توانایی کار در ساعات طولانی و نامنظم
طول مدت رشته دامپزشکی
در سالهای اخیر در ایران دانشکده‌های متعددی با ایجاد رشته های تخصصی دامپزشکی به توسعه این رشته کمک فراوانی کرده اند و امکان تحصیل در دو مقطع عمده که شامل دکترای حرفه ای (دکترای عمومی دامپزشکی) و کاردانی دامپزشکی (فوق دیپلم)، را فراهم کرده اند.
زمانی که دانشجوی رشته دامپزشکی هستید و در دانشکده دامپزشکی تحصیل می‌کنید، باید دویست و بیست و چهار واحد درسی را پاس کنید؛
دکترای این رشته در دانشکده دامپزشکی ایران به طور متوسط هفت سال به طول می‌انجامد که اگر با سرعت درس بخوانید میتوانید این دوره را حدود شش تا شش سال و نیم تمام کنید.
طول دوره تحصیل در مقطع کاردانی این رشته در دانشکده دامپزشکی ایران نیز حدود دو سال می‌باشد.
ضمناً باید این را بدانید که پس از اتمام دوره کاردانی در دانشکده دامپزشکی، برای ادامه تحصیل در دوره دکترا نیاز دارید دوباره کنکور بدهید و با شرکت و قبولی در این آزمون یا کنکور، قادر خواهید بود در مقطع کارشناسی ادامه تحصیل دهید.
در رشته دامپزشکی همانطور که از نامش پیداست، بیماران انسان نیستند و در کنار موجودات دوستداشتنی به نام حیوانات هستید؛
حدود نیمی از عوامل بیماریزا در انسان منشاء حیوانی دارند یا از طریق فرآورده های غذایی با منشاء حیوانی ایجاد می‌شوند؛
ضمناً بیش از نیمی از عوامل عفونی بیماریزا در انسان هم از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند؛
پس دامپزشک باید در این رشته بداند که احتمال آلوده شدن به بیماری های مشترک میان انسان و حیوانات وجود دارد.
واحدهای درسی رشته دامپزشکی
- دروس عمومی
- دروس تخصصی
- علوم پایه
- دروس بالینی
- دروس عملی
دروس عمومی اما در عین حال اصلی
- اصول همه گیرشناسی
- اصول تغذیه دام
- تغذیه اختصاصی دام
- تغذیه اختصاصی طیور
- آسیب شناسی عمومی
- آسیب شناسی اختصاصی
- باکتری شناسی عمومی
- باکتری شناسی اختصاصی و بیماری های باکتریایی
- کالبدشناسی پایه
- کالبد شناسی مقایسه ای
- انگل شناسی و بیماری های انگلی
- قارچ شناسی و بیماری های قارچی
- ویروس شناسی و بیماری های ویروسی
- ایمن شناسی و سرم شناسی
- سم شناسی
- فارماکولوژی
- ماهی شناسی عمومی
- جنین‌شناسی نظری
- اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام
- بهداشت و پرورش دام
- بهداشت و پرورش طیور
- تکثیر و پرورش ماهی
- پرورش و بیماری‌های زنبور عسل
- اصول اصلاح نژاد دام
- اصول هوشبری نظری
- اصول کالبد گشایی و نمونه برداری
- اصول معاینه دام
دروس تخصصی
- بیماری های اندام های حرکتی
- بیماری های متابولیک دام
- بیماری های داخلی دام های بزرگ
- بیماری های درونی دام های کوچک
- بیماری‌های تولید مثل دام
- بیماری های طیور
- بیماری های ماهی
- بیماری های مشترک انسان و دام
- رادیولوژی دامپزشکی
- جراحی عمومی دام های بزرگ
- جراحی عمومی دام های کوچک
- مسمومیت های دام
- مامایی دامپزشکی
- کلینیکال پاتولوژی
- بهداشت و صنایع شیر
- کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی
- صنایع مواد غذایی با منشاء دامی نظری
- علوم تشریحی
- زبان تخصصی
- فیزیولوژی
- ژنتیک حیوانی
- بیماری های دام
- بهداشت و پرورش دام
- اصول اصلاح نژاد
دروس بالینی وعملی
- عملیات درمانگاهی دام‌های بزرگ
- عملیات درمانگاهی دام های کوچک
- عملیات درمانگاهی مامایی
- عملیات درمانگاهی طیور
- کارآموزی
نقطه مثبت رشته دامپزشکی
نقطه مثبت این رشته در دانشکده دامپزشکی این است که تایم کاری شما به عنوان دامپزشک دست خودتان است و هر زمان که پس از خستگی به استراحت نیاز داشتید، برای خود زمانی خالی می‌کنید.
علل سخت قبول شدن در رشته دامپزشکی
- تعداد دانشکده دامپزشکی اندک است
- طرفدارای این رشته زیاد است.
نکته در باب قبولی در رشته مذکور
در مسیر تبدیل شدن به دامپزشک و قبولی در این رشته به کسب تجربه های زیادی در ارتباط با حیوانات مختلف نیاز دارید و بهتر است این تجربیات را زیر نظر یه دامپزشک و متخصص کسب کنید.
برای موفقیت در این راه شما باید دلسوزانه رفتار کنید و اعتماد به نفس داشته باشید؛
ضمناً در عین داشتن توانایی درمان حیوانات خانگی و سایر حیوانات، می‌بایست توانایی برقراری ارتباط و تصمیم گیری مناسب که دو مهارت مهم در این مسیر تلقی میشود را کسب کنید.
چارت سازمانی دامپزشکی
در ایران سازمان دامپزشکی کشور زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی اداره میشود و بخش دولتی را شکل میدهد؛
سازمان نظام دامپزشکی کشور نیز به عنوان سازمانی غیردولتی با قانون مصوب مجلس شورای اسلامی نقشی مانند سازمان نظام پزشکی را ایفا میکند.
دیگر تشکل های صنفی و غیردولتی در زمینه دامپزشکی
جامعه دامپزشکان ایران، جامعه اسلامی دامپزشکان، انجمن های علمی دامپزشکی که در زمینه های مختلف هر یک به نوبه خود به امور صنفی و علمی مشغول هستند و تعدادی از دامپزشکان را در عضویت خود دارند.
وظایف دامپزشک
- انجام معاینات منظم برای بررسی سلامت حیوانات
- واکسیناسیون حیوانات
- چکاب حیوانات و تشخیص و درمان بیماری آنها مانند بیماری های عفونی، حرکتی و تغذیه ای
- شستشو و مداوای زخم های حیوانات
- درمان شکستگی ها، در صورت نیاز بهره گیری از جراحی
- مشاوره در مورد تغذیه و نگهداری حیوان خانگی به صاحب او
- آموزش صاحب حیوان در خصوص روش های پیشگیری از بیماری های مشترک با انسان مانند هاری، بروسلوز و …
- نمونه گیری و ارسال آن به آزمایشگاه دامپزشکی برای تشخیص بیماری ها و تحلیل نتایج بدست آمده
- تجویز دارو برای حیوانات بیمار
- انجام آزمایش هایی مانند نوار قلب (ECG)، ادار و مدفوع، سونو گرافی و… به جهت تشخیص بیماری
- برعهده داشتن مسئولیت بهداشت حیوانات مانند دام به جهت کمک به بهبود زندگی انسان و دام و فراهم سازی بهداشت و رفاه حیوانات اعم از جانوران خشکی زی، آبزی، انسان و اکوسیستم
- بررسی محل زندگی حیوانات و مشاوره دادن به صاحب حیوان در خصوص راه های جلوگیری از گسترش بیماری
- برعهده داشتن وظیفه مدیریت و نظارت بر پرستاران و پرسنل های مراقب حیوانات
- پیشگیری از بروز و شیوع بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان
گستردگی حیطه فعالیت یک دامپزشک
حیطه فعالیت یک دامپزشک و توانمندی او بسیار گسترده است و می‌تواند در زمینه های مختلف مانند تأسیس داروخانه دامپزشکی، آزمایشگاه تشخیص طبی دامپزشکی، دایر کردن مطب جهت طبابت در زمینه های مختلف، مسئولیت فنی کارخانجات بسته بندی مواد غذایی به خصوص با منشاء دامی، عضویت هیأت علمی دانشگاه ها و مراکز آموزشی و مراکز تحقیقاتی مانند مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی و مسئولیت فنی و نظارت بهداشتی در کشتارگاه های دام و طیور فعالیت داشته باشد.
آیا در دامپزشکی استخدام دولتی وجود دارد؟
یک دامپزشک هم در مجموعه دولتی سازمان دامپزشکی و هم در مجموعه نظامی و نیروهای مسلح کشورمان به عنوان مسئول طب پیشگیری و بازرس بهداشتی عمدتاً مواد غذایی می‌تواند فعالیت نماید.