صاحبان حیوانات در سراسر دنیا، همیشه بدنبال شناسایی کارآمد‌تر حیوانات خود بوده‌اند؛ زمانی اهمیت شناسایی الکترونیکی حیوانات یا میکروچیپ بیشتر میشود که به وسیله این فناوری، کمک شایانی در جهت کنترل حیوانات خانگی از لحاظ اطلاعات مفید در مورد هویت و حتی سابقه پزشکی آنها ارائه گردد.
در روش‌های سنتی شناسایی حیوانات که شامل علامتگذاری، خالکوبی و الصاق پلاک به گوش حیوان و نظایر آن است، درصد بالایی از خطا و اشتباهات مشاهده میشود؛ زیرا که این روش ها بر اساس ثبت دستی و نظر فردی، تفسیر می‌شدند.
در دو دهه اخیر سیستم شناسایی الکترونیکی حیوانات، تحول بزرگی در این مقوله ایجاد کرده است؛ شناسایی در این تکنولوژی توسط امواج رادیویی انجام میشود؛ این روش شناسایی، تنها روش دائمی و مطمئن است که در زمان کوتاه قادر به شناسایی جمعیت بسیاری از حیوانات می‌باشد.
در کشورهای پیشرفته به عنوان مطمئن‌ترین و دقیقترین روش، جهت شناسایی حیوانات استفاده میشود. سیستم شناسایی حیوانات بوسیله میکروچیپ که به عنوان ریزتراشه ساخته میشود، روشی غیر تهاجمی است؛ به این صورت که دامپزشک این میکروچیپ را که حاوی شماره شناسایی حیوان است، با کمک تزریق به بدن حیوان وارد می‌کند. این روش مورد قبول بسیاری از افراد در سراسر دنیا قرار گرفته است و حتی در بسیاری از کشورها استفاده از این طریق شناسایی را برای گربه و سگ، اجباری کرده‌اند. فروشگاه حیوانات خانگی پتیا برای معرفی سیستم شناسایی الکترونیکی حیوانات خانگی و دادن اطلاعات کاربردی در مورد این فناوری رو به رشد و اهمیت آن در این مقاله پرداخت است.
میکروچیپ چیست؟
میکروچیپ یک ریزتراشه بسیار کوچک است که اندازه آن تقریبا به اندازه یک دانه برنج می‌باشد و عاری از هر گونه منبع الکتریکی یا منبع تغذیه است. این ریزتراشه حاوی یک کد اختصاصی بوده که در زمان ساخت، توسط اشعه لیزر در آن درج میشود که تغییر آن امکان پذیر نیست و در تمام مدت حیات حیوان، ثابت خواهد بود.
میکروچیپ در استوانه شیشه‌ای قرار داده شده است که قابلیت تطابق با بافت بدن حیوان را دارد و ایجاد حساسیت و واکنش ایمنی نخواهد کرد. بعد از کاشت میکروچیپ، یک بافت همبند اطراف آن را گرفته و مانع حرکت آن میشود.
این ریزتراشه با کمک سرنگی مخصوص که بزرگتر از سوزن های معمولی تزریق است، تزریق میشود. برای کاشت میکروچیپ نیازی به بیهوشی نیست؛ زیرا که برای حیوان دردی به همراه نخواهد داشت و حتی در یک بازدید دامپزشک، در منزل قابل انجام خواهد بود.
بعد از تزریق میکروچیپ به زیر پوست حیوان، به وسیله امواج رادیویی یک اسکنر یا میکروچیپ خوان، تراشه اسکن خوانده میشود. زمان تزریق میکروچیپ در هر گونه از حیوانات، متفاوت است؛ به طور مثال، در سگ و گربه زمانی بین پنج تا هشت هفتگی حیوان است.
میکروچیپ در واقع برای شناسایی حیوان خواهد بود نه برای ردیابی او؛ بنابراین، با دستگاه GPS متفاوت است. صاحبان حيوانات خانگی در دنيا برای حيوانات خود ميکروچيپ تزريق می‌کنند، اما در ايران با وجود تائيد علمی و فنی استفاده از ميکروچيپ توسط سازمان دامپزشکی، تاکنون به رسميت شناخته نشده است.
دلايل اهميت تزريق سیستم شناسایی الکترونیکی حیوانات چیست؟
يکي از مهمترين دلایل برتری ميکروچيپ یا شناسايی الکترونيکی حيوانات نسبت به ساير روش‌ها دائمی بودن آن است؛ زيرا که در روش‌های سنتی از قبيل علامت گذاری و يا الصاق پلاک، ممکن است مشکلاتی مانند کمرنگ شدن و يا پاک شدن علامت و يا جدا شدن پلاک از بدن حيوان رخ دهد؛ اما میکروچیپ، بدون هيچگونه عارضه‌ای، تا پايان عمر همراه حيوان خواهد بود و در زمان بررسی، مانند روز اول تزريق ميکروچيپ، قابليت اسکن شدن دارند.
از ديگر دلايل کاربردی میکروچیپ، احتمال و شانس بيشتر برای يافتن حيوانات گمشده ای است که تزريق میکروچیپ انجام داده‌اند. هنگامی که حيواني پيدا میشود، يکي از اولين کارهايي که انجام میشود اين است که حيوان را براي داشتن میکروچیپ بررسي می‌کنند؛ اين کار در کلینيک‌های دامپزشکی يا پناهگاه‌ها بوسيله اسکنر میکروچیپ یا میکروچیپ‌خوان، انجام میشود؛ اگر میکروچیپ اطلاعات دقيقی داشته باشد، می‌توان به سرعت حيوان را به صاحبش برگرداند.
برخلاف تصور افراد، نصب ريز تراشه تنها مخصوص حيوانات خانگي مانند سگ و گربه نيست؛ میکروچیپ را می‌توان روی بدن پرندگان، ماهی‌ها، مارها، دوزيستان، لاک‌پشت، انواع مختلف آبزيان و حتی مارمولک‌ها کاشت.
يکي ديگر از موارد استفاده ميکروچيپ ها ثبت رکورد نژادي و تربيتي حيوان توسط آموزش دهندگان است که حيوان مورد نظر را از ديگر حيوانات متمايز و قابل شناسايی می‌نمايد. در برخي کشورها از اين ريزتراشه ها به منظور تشخيص و ثبت وضعيت واکسناسيون حيوان جهت جلوگيري از سرايت بيماری های واگير‌دار و همچنین، تشکیل پرونده بهداشتی و درمانی حیوان خانگی با قابلیت دسترسی به آن در سراسر جهان استفاده میشود؛ در حالی که در ايران فقط برای شناسايی و خروج از کشور کاربرد دارد و هيچگونه جنبه دیگری نداشته حتی رديابی از طريق نقشه را نیز ندارد.
تزريق میکروچیپ توسط چه کسی انجام میشود؟
تزريق میکروچیپ، توسط دامپزشک انجام میشود. برخي از افراد تصور می‌کنند که خودشان می‌توانند ميکروچيپ را زير پوست حيوان خانگي خود تزريق کنند؛ اما بايد به اين نکته توجه نمود که اگر چه شبيه به يک تزريق ساده است، اما نياز به تخصص دارد و بسيار مهم خواهد بود که در قسمت مناسب بدن حيوان و به درستی تزريق شود؛ زيرا که اگر سوزن در عمق درست قرار نگيرد و در عمق بيشتری فرو برود، نه تنها باعث مشکلاتي در تشخيص و خواندن میکروچیپ خواهد شد؛ بلکه مشکلات بسیار حياتي برای حيوان ايجاد مي‌کند.
اقدامات مورد نياز بعد از تزريق میکروچیپ شناسایی الکترونیکی حیوانات
- معاینه محل تزریق میکروچیپ و بررسی سالیانه توسط دامپزشک
- به‌روز نگه داشتن اطلاعات ثبت میکروچیپ
- مطمئن شوید که میکروچیپ ثبت شده باشد
معاینه محل تزریق میکروچیپ و بررسی سالیانه توسط دامپزشک
هر گونه ناهنجاري مانند تورم و يا زخم در محل تزريق ميکروچيپ مشاهده کرديد، به دامپزشک مراجعه کنيد؛ در حالت بهتر، بايد ريزتراشه در معاينات مرتب توسط دامپزشک بررسي و اسکن شود تا اطمينان حاصل کند که ميکروچيپ، هنوز در محل تزريق قرار دارد.
به روز نگه داشتن اطلاعات ثبت میکروچیپ
در صورت هر گونه تغيير در اطلاعات ثبت شده در سازمان دامپزشکی، اطلاعات را بروز کنيد؛ مثلا اگر محل زندگی يا تلفن خود را تغيير داديد، در اسرع وقت در پايگاه اطلاعات مربوط به میکروچیپ، بروز رسانی کنيد.
بعد از تزريق ميکروچيپ به حيوان خانگی خود مطمئن شوید که ميکروچيپ ثبت شده باشد!
زيرا که اگر به صورت دقيق ثبت نشود، کارايي برای شما نخواهد داشت و بهتر است حداقل سالی يک بار از دامپزشک خود بخواهيد، میکروچیپ را اسکن کند تا متوجه شويد ريزتراشه قابل تشخيص است و هنوز کار می‌کند یا خیر.
سخن آخر
سیستم شناسایی الکترونیکی حیوانات یا ميکروچيپ حيوانات خانگی، يک قطعه بسيار کوچک می‌باشد که برای کاشت زير پوست طراحی شده است. در زمان اسکن معمولا يک شماره پانزده رقمی نشان خواهد داد؛ اطلاعات ديگری مانند اسم و نژاد حيوان، محل حيوان و يا مشخصات صاحب حيوان را نمايش نمی‌دهد و در صورتيکه اطلاعات مربوط به حيوان و صاحب حيوان در سامانه يکپارچه میکروچیپ کشور ثبت نشود، تزريق میکروچیپ سودمند نخواهد بود و اين شماره در يافتن صاحب حيوان گمشده، تاثيری نخواهد داشت.
سوالات متداول
تغيير اطلاعات ثبت شده در ميکروچيپ چگونه است؟
اطلاعات ثبت شده در ريزتراشه همان شماره اختصاصی ميکروچيپ است که قابل تغيير نيست. اما می‌توان اطلاعات مربوط به حيوان خانگی خود را در سامانه ميکروچيپ سازمان دامپزشکي تغيير داد.
معمولا محل نصب ميکروچيپ روي بدن حیوان کجاست؟
تزريق ميکروچيپ در زير پوست و بين دو کتف انجام میشود.
عوارض تزريق ميکروچيپ در بدن حيوان چيست؟
در صورتي که دامپزشک ماهر و متخصص کاشت را در جای مناسب انجام دهد، غير از درد بسيار کمی در زمان کاشت عوارض ديگری نخواهد داشت.
ريزتراشه چه زماني نياز به تعويض دارد؟
ريزتراشه حيوانات خانگي يا میکروچیپ نيازی به تعويض ندارد و در تمام طول عمر حيوان همراه او خواهد بود.