همه ما هر از گاهی این اشتباه را مرتکب می‌شویم که غذایمان را با حیوان خانگی خود تقسیم کنیم، اما این عادت می‌تواند عواقب ناگواری داشته باشد. در مورد پرندگان، نکته کلیدی این است که بدانید آن‌ها از نظر وزن بدن بسیار کوچک‌تر از انسان‌ها هستند. این بدان معناست که هر غذایی که تأثیر خفیف یا ناچیز بر روی انسان‌ها داشته باشد، تأثیر زیادی بر روی پرندگان خواهد گذاشت.
غذاهایی هستند که انسان‌ها دوست دارند، اما به دلیل اینکه برای پرندگان به خصوص پرندگان خانگی مضرند، هرگز نباید به آن‌ها ارائه شود. بنابراین، از آنجایی که تهیه فهرستی از مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی به دلایل زیادی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، بیایید به برخی از این غذاها نگاهی بیاندازیم تا به ایمن نگه داشتن آن‌ها کمک کنیم.
مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی
اگرچه بسیاری از غذاهای انسان را می‌توان با پرندگان خانگی خود به اشتراک گذاشت، اما از برخی از آن‌ها باید اجتناب کرد. در این مطلب از صفحه فروشگاه اینترنتی حیوانات خانگی پتیا به تفکیک غذاهایی که به طور بالقوه برای پرندگان سمی هستند و جزو دسته مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی به شمار می‌آیند، می‌پردازیم:
شکلات (تئوبرومین)
تئوبرومین یک محرک است و از گیاه کاکائو به دست می‌آید. شکلات ممکن است یکی از خوراکی‌های مورد علاقه ما انسان‌ها باشد، اما متأسفانه، حیوانات به اندازه انسان‌ها تئوبرومین را متابولیزه نمی‌کنند. از این‌رو، برای پرندگان خانگی مضر بوده و حتی در مقادیر بسیار کم هم برای آن‌ها سمی و گاهی کشنده است.
شکلات حاوی تئوبرومین و کافئین است که مسمومیت با آن ابتدا سیستم گوارشی پرنده را تحت تأثیر قرار می‌‌دهد، سپس می‌تواند باعث استفراغ، اسهال، افزایش ضربان قلب، بیش‌فعالی، ایجاد لرزش و تشنج در پرنده شود. همچنین، بر سیستم عصبی مرکزی پرنده خانگی شما تأثیر می‌گذارد و در نهایت می‌تواند باعث مرگ او شود. شکلات تلخ دارای غلظت بسیار بالاتری از تئوبرومین است؛ زیرا محتوی کاکائوی بیشتری است. سایر غذاهای رایج حاوی تئوبرومین شامل چای، قهوه، انواع نوشابه و غیره است.
آووکادو
تمام قسمت‌های گیاه آووکادو حاوی ماده‌ای سمی به نام پرسین یا سم قارچ‌کشی است. این ماده در واقع ماده‌ای شبیه به اسید چرب است که قارچ‌های گیاه را از بین می‌برد. این سم موجود در آووکادو می‌تواند به میوه و پوست آن نفوذ کند و این میوه را برای پرندگان خطرناک سازد. زمانی که این ماده وارد بدن پرنده شود، ممکن است باعث آسیب قلبی، مشکلات تنفسی، ضعف و بی‌حالی و حتی مرگ ناگهانی شود. همه انواع آووکادو به یک اندازه مضر نیستند، بنابراین، مشخص نیست که کدام نوع آووکادو بر کدام گونه تأثیر می‌گذارد. همچنین، مشخص نیست که یک پرنده خانگی باید چقدر آووکادو بخورد تا تحت تأثیر قرار بگیرد. با اینکه پرندگان کوچک مانند قناری و طوطی، پرندگان حساس‌تری هستند، علائم بالینی در گونه‌های دیگر پرندگان مشاهده شده است. برای مثال علائم بالینی چون دیسترس تنفسی معمولاً 12 ساعت پس از مصرف ایجاد و در عرض یک تا دو روز باعث مرگ می‌شود.
دانه‌ها و هسته‌های میوه‌ها
در حالی که مصرف بیشتر میوه‌ها در مقادیر کم برای پرندگان بی‌خطر و به طور کلی سالم هستند، اما برخی از میوه‌های حاوی دانه مانند سیب و گلابی و میوه‌های هسته‌دار مانند گیلاس، زردآلو، هلو، شلیل و آلو نباید به همراه هسته یا دانه به پرندگان داده شود.
دانه‌ها و هسته‌های میوه‌ها از مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی به شمار می‌آیند. پس قبل از ارائه این میوه‌ها به پرندگان ابتدا باید دانه‌ها یا هسته‌شان را برداشته و حذف کنید؛ زیرا دانه‌ها یا هسته‌های آن‌ها حاوی مقادیر کمی سیانید سمی هستند که می‌تواند آن‌ها را تا حد مرگ مسموم کند. علاوه بر این، ممکن است پوست میوه‌ها سم پاشی شده باشد، پس هرگز اجازه ندهید پرنده آن‌ها را بجود. دانه‌های سایر محصولات مانند مرکبات، کدو حلوایی، کدو تنبل، خربزه، انبه، انار و انواع توت‌ها همگی برای مصرف پرندگان بی‌خطر هستند و می‌توانند آن‌ها را بدون نگرانی بخورند.
پیاز و سیر
برخلاف تصور بسیاری از مردم که انتظار دارند پیاز و سیر مانند سایر سبزیجات برای پرندگان مفید باشند، برای آن‌ها سمی هستند و مصرفشان می‌تواند با مشکلات زیادی مانند استفراغ، اسهال، سایر مشکلات گوارشی، ضعف، دیسترس تنفسی (ناراحتی تنفسی) و در نهایت، مرگ در پرندگان همراه باشد.
از سوی دیگر، پیاز، چه به صورت پخته و چه به شکل خام حاوی ترکیبات گوگردی است که جویده شدن آن می‌تواند پوشش داخلی دهان و مری پرنده را تحریک کند و باعث ایجاد زخم شود. ضمن اینکه موجب باعث پارگی گلبول‌های قرمز شده که در نتیجه کم خونی همولیتیک را به همراه دارد.
سیر نیز حاوی آلیسین است، ماده شیمیایی دیگری که در موارد نادر می‌تواند باعث کم خونی و ضعف در پرندگان شود. لازم به ذکر است که هرچه غلظت پیاز و سیر بیشتر باشد، می‌تواند خطرناک‌تر باشد.
قارچ
همانطور که قارچ‌های خاصی وجود دارند که ما انسان‌ها نباید آن‌ها را مصرف کنیم، همین امر در مورد حیوان خانگیمان نیز صدق می‌کند؛ پس قارچ به هر شکلی، خام یا پخته، برای پرندگان مضر است و از مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی به شمار می‌آید.
برخی از انواع آن‌ها می‌توانند باعث ناراحتی‌های گوارشی در پرندگان شوند. این در حالی است که کلاهک و ساقه برخی از گونه‌های قارچ‌ها می‌تواند نارسایی کبد در حیوانات ایجاد کند. همچنین، قارچ‌ها باعث استفراغ، اسهال و حتی مرگ نیز در پرندگان خواهند شد.
برگ سبزیجات
ساقه و برگ برخی از گیاهان محبوب باغی مانند اسفناج، سیب‌زمینی، بادمجان، گوجه‌فرنگی و برخی سبزیجات دیگر برای پرندگان سمی هستند. در حالی که خوردن میوه‌ها و سبزیجات برای پرندگان مناسب است، شما باید از دادن هر گونه قسمت گیاهی آن‌ها به پرندگان خودداری کنید.
اسید اگزالیک را می‌توان در بیشتر سبزیجات یافت، اما در اسفناج با غلظت‌های بالاتری وجود دارد. تغذیه اسفناج توسط پرنده می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. هنگامی که به پرنده خود گوجه‌فرنگی می‌دهید، مطمئن شوید که به درستی تمیز شده و قسمت‌های سبز آن جدا شده است تا پرنده شما در معرض سموم قرار نگیرد. البته بسیاری از سبزیجات دیگر وجود دارند که می‌توانید برای پرنده خود مناسب بدانید.
نمک و چربی
در حالی که همه موجودات زنده به مقادیر تنظیم شده سدیم در سیستم بدنی خود نیاز دارند، نمک بیش از حد می‌تواند منجر به انبوهی از مشکلات سلامتی در آن‌ها شود، پس همانطور که نمک اضافی برای ما خوب نیست، برای پرندگان خانگی هم مضر است. چربی که در فهرست مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی قرار می‌گیرد، نیز از این قاعده مستثنی نیست.
نمک می‌تواند تعادل الکترولیت و مایعات را در بدن کوچک پرنده برهم بزند و منجر به مشکلاتی چون تشنگی بیش از حد، کم آبی بدن، اختلال عملکرد یا نارسایی کلیه و یا کبد و حتی مرگ شود.
به طور مشابه، غذاهای چرب، مانند مقادیر زیاد کره، آجیل و گوشت چرب، می‌توانند منجر به تجمع رسوبات چربی در دیواره رگ‌ها یا شریان‌ها شوند که ما انسان‌ها را مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته می‌کند. همین مشکلات در پرندگان نیز اتفاق می‌افتد.
گونه‌های خاصی از پرندگان مانند آمازون و طوطی کواکر مستعد ابتلا به سطوح بالای کلسترول و تری گلیسیرید و متعاقب آن، بیماری عروقی هستند.
از سوی دیگر، در حالت کلی، هرچه پرنده کوچک‌تر باشد، خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی در آن بیشتر است، پس برای ایمن بودن این حیوانات، به سادگی از قرار دادن این غذاها در رژیم غذایی آن‌ها خودداری کنید.
کافئین
کافئین برای سلامت پرنده شما بسیار خطرناک است. همه ما نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه، چای و نوشابه‌های گازدار وسوسه‌انگیز را دوست داریم؛ زیرا طعم فوق‌العاده‌ای دارند و باعث هوشیاری و بیداری ما می‌شوند. همین اثرات را بر روی پرندگان دارد و البته به صورت بسیار قوی‌تر شاهد آن هستیم. از این‌رو، حتی یک یا دو جرعه از این نوشیدنی‌ها می‌تواند برای همراهان پردار ما سمی باشد.
کافئین باعث اختلالات قلبی در پرندگان می‌شود و با افزایش ضربان قلب، آریتمی (ضربان قلب غیرطبیعی)، حمله قلبی، بیش فعالی و و حتی ایست قلبی همراه است. بسیاری از غذاها به دلیل وجود کافئین در آن‌ها محبوب هستند. بنابراین، مراقب غذاهایی مانند کیک، بستنی و غیره باشید که ممکن است بی‌ضرر به نظر برسند، اما مضرند.
زایلیتول
زایلیتول، این شیرین‌کننده مصنوعی از مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی بوده و در بسیاری از غذاهای رژیمی و خوراکی‌های بدون قند یافت می‌شود. به عنوان مثال، می‌توان به نعناع، نوشابه، ویتامین‌های جویدنی، آدامس، کره بادام زمینی، دهان‌شویه، خمیر دندان و غیره اشاره کرد.
اگرچه این موضوع به طور گسترده در پرندگان مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما باعث کاهش شدید قند خون، آسیب کبدی و مرگ احتمالی در سگ‌ها می‌شود. در نتیجه، بهتر است پرندگانی که متابولیسم بالاتری نسبت به اکثر پستانداران دارند و به طور بالقوه ممکن است تحت تأثیر مقادیر بسیار کمی از این ماده شیمیایی قرار بگیرند را از این ماده دور نگه دارید. از سوی دیگر، بهتر است پرندگان دارای اضافه وزن، سبزیجات کم نشاسته بخورند تا کالری کمتری دریافت کنند.
کلام آخر
حال که در این مطلب با انواع مواد غذایی ممنوعه برای پرندگان زینتی آشنا شدید، به عنوان صاحب پرنده یا پرندگان خانگی بهتر می‌توانید که رژیم غذایی آن‌ها را تنظیم کنید. این در حالی است که برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره می‌توانید به دامپزشک مراجعه کنید.
سؤالات متداول:
- چه غذاهایی برای پرندگان مضر هستند؟
از جمله رایج‌ترین غذاهایی که برای پرندگان مضرند، شامل شکلات، آووکادو، دانه‌ها و هسته‌های میوه‌ها، پیاز و سیر، قارچ، برگ سبزیجات، نمک و چربی، کافئین و زایلیتول (شیرین‌کننده مصنوعی) است.
- سمی‌ترین چیز برای پرندگان چیست؟
مسمومیت با سرب و روی از شایع‌ترین مسمومیت با فلزات سنگین می‌باشد که در اکثر پرندگان بیمار مشاهده شده است. این دو ماده نیز اغلب در محیط خانه و اطراف آن یافت می‌شوند.
- آیا پرندگان می‌توانند موز بخورند؟
بله، ابتدا پوست آن را جدا کرده و از وسط نصف کنید. سپس می‌توانید این میوه را روی قلاب به سیخ بکشید و یا در قفس پرندگان خانگی قرار دهید.
- آیا پرندگان پوست سیب می‌خورند؟
خوردن پوست سیب برای پرنده در صورتی که سم‌پاشی نشده باشد، کاملاً بی‌خطر است. با این حال، طعم آن ترش‌تر از شیرینی سیب است؛ بنابراین، برخی از پرندگان امکان دارد اطراف پوست آن را بخورند، در حالی که برخی دیگر با خوشحالی از خوردن تمام برش‌های سیب با پوست لذت ببرند.