حیوانات بی سرپناه همانطور که از نامشان پیداست، حیوانات بدون سرپرست و بی جا و مکانی هستند که به توجه و محبت بیشتری نیاز دارند؛
در میان انسان ها، بسیاری هستند که با دیدن حیوانات بی سرپناه دلشان به درد می‌آید و در جستجوی راهی می‌باشند که بتوانند به آنها کمک کنند.
با توجه به در حال انقراض بودن برخی از گونه های حیوانات، در کنوانسیون زیست شناسان در فلورانس، از سال ۱۹۳۱ روز چهارم اکتبر میلادی را تحت عنوان روز جهانی حیوانات ( World Animal Day) نام گذاری کرده‌اند.
در سراسر جهان گروه های حمایت از حیوانات و دوستداران آنها هر ساله در این روز مراسمی را برگزار می‌کنند و در آن به فعالیت هایی چون به سرپرستی گرفتن حیوانات، عقیم سازی آنها و کمک به حیوانات بی‌سرپرست می‌پردازند؛
این گروه به طرق مختلف صدای این حیوانات مظلوم هستند؛
آنها در این مراسم با گردهمایی های اجتماعی، روشن کردن شمع و کمپین های اطلاع رسانی موجب جلب توجه عموم شده و با این اعمال نشان می‌دهند که دیگر تحمل رنج و کشته شدن حیوانات به علت ازدیاد جمعیت حیوانات بی سرپناه را ندارند.
برای مثال میانگین عمر گربه حدود پانزده سال است، اما در گربه های خیابانی، این عدد به بیش از چهار سال نمی‌رسد؛
علت این امر این است که مردم به جای اینکه گربه های خیابانی را به سرپرستی بگیرند، اقدام به خرید گربه های زینتی می‌کنند.
سگ ها و گربه های خیابانی نیز جزو دسته همین حیوانات بی سرپناه هستند که مانند دیگر حیوانات خیابانی در تمام طول سال به خصوص در فصول سرد به حمایت نیاز دارند.
نشانه کشورهای پیشرفته در زمینه حیوانات
جالب است بدانید یکی از نشانه های افزایش آگاهی، تمدن و فرهنگ در یک کشور، میزان توجه، نحوه برخورد و رفتار با حیوانات بی سرپناه است؛
در جوامع پیشرفته توجه به این موجودات دوستداشتنی و بی گناه افزایش یافته و انجمن های خصوصی و دولتی زیادی برای حمایت از حیوانات و گونه های در حال انقراض شکل گرفته اند.
در کشور ایران نیز یک سری از سازمان های که اکثراً نهاد مردمی دارند به فعالیت خداپسندانه ای چون حمایت ار حیوانات بی خانمان پرداخته اند و مردم را نیز به این امر دعوت می‌کنند.
پتیا قصد دارد در ادامه به تنهانرین موسسه رسمی در میان انجمن های حمایت از حیوانات در کشور ایران اشاره کند.
انجمن حمایت از حیوانات در ایران
انجمن حمایت از حیوانات در کشور ایران، سازمانی مردم نهاد و عضو جامعه جهانی حمایت از حیوانات است و تنها موسسه رسمی، فعال و به ثبت رسیده از نظر مقامات قانونی مانند وزارت کشور، اطلاعات و نیروی انتظامی به شمار می‌آید؛
این انجمن در زمینه حمایت از حیوانات و دفاع از حقوق آنها در ایران فعالیت دارد که با نام انگلیسی IRAN S.P.C.A در مجامع بین المللی شناخته شده است.
مهم ترین راه های حمایت از حیوانات بی سرپناه
- ساخت لانه یا سرپناه
- مهیا کردن غذا
- کمک ها و امدادهای دامپزشکی
ساخت لانه برای حیوانات بی سرپناه
بر خلاف تصور عموم که فکر می‌کنند چون حیوانات مانند سگ ها و گربه های خیابانی دارای موی بدن هستند پس می‌توانند شرایط سخت و سرما را تحمل کنند، باید متذکر شویم که این مورد به تنهایی برای حیوانات کافی نیست و علاوه بر آن به عوامل دیگری نیز نیاز دارند تا از خطرات و سرما ایمن بمانند.
یکی از بهترین و ساده ترین راه برای حمایت از حیوانات بی سرپناه و گرم ماندن آنها در طول زمستان و هوای سرد، فراهم کردن یک لانه یا سرپناه مناسب برای آنان است؛
به علت اینکه حیوانات خیابانی امکان محافظت از خود به تنهایی در برابر سرمای زمستانی را ندارند، شما حتی اگر برای آنها یک پناهگاه یا لانه مقوایی ساده با استفاده از جعبه و پتو نیز بسازید، بازهم قدم بزرگی برداشته اید.
جالب است بدانید یونولیت بهترین عایق گرما و سرماست و می‌توانید به کمک آن یک سرپناه مناسب با هزینه کم برای حیوانات بی سرپناه تهیه کنید.
اگر می‌خواهید بیشتر هزینه کنید و خانه های چوبی یا پلاستیکی برای آنها تهیه کنید، می‌توانید به انواع فروشگاه اینترنتی لوازم حیوانات خانگی یا انواع پت شاپ اینترنتی سر بزنید.
ساخت لانه در گوشه حیاط، انباری و یا موتور خانه نیز می‌تواند پناهگاه خوبی برای حیوانات بی سرپناه باشد؛
بنابراین این مکان های گرم را از آنها دریغ نکنید و در حمایت از حیوانات بی سرپناه به خصوص در فصول سرد، کوشا باشید؛
زیرا حیوانات حتی پرندگان، سگ ها و گربه های خیابانی نیز مانند انسان ها حق دارند خانه و سرپناه داشته باشند تا در آن زندگی مملوء از آرامش و امنیت را تجربه کنند.
نکات مهمی که باید در ساخت لانه حیوانات بی سرپناه رعایت کنید
اگر می‌خواهید لانه یا سرپناه ایمن برای حیوانات بی سرپناه فراهم کنید، باید به این نکات توجه داشته باشید.
- لانه یا پناهگاه حیوان باید آنقدر کوچک باشد که گرمای بدن حیوان بتواند فضای خالی آن را گرم کند، اما در عین حال باید به اندازه ای فضا داشته باشد که او بتواند به راحتی دراز بکشد.
- در ساخت لانه یا سرپناه حیوانات باید به عواملی چون رطوبت، نور آفتاب، و میزان دما توجه داشته باشید.
- در لانه حیوانات باید تهویه هوا بسیار خوب صورت بگیرد.
- در ساخت سرپناه برای حیوان، مطمئن شوید که لانه او به جهت حفاظت از برف، باران و سرما در محل خشک و چند سانتی متر بالاتر از سطح زمین قرار گرفته باشد.
- بهتر است لانه مخصوص حیوانات بی سرپناه در برابر نفود آب مقاوم باشد.
طرز ساختن پناهگاه زمستانی برای حیوانات خیابانی
- ابتدا یک محفظه پلاستیکی درب دار را بردارید.
- قسمتی از آن را به شکل مربع به عنوان درب ببرید.
- سپس یک محفظه از جنس یونولیت درب دار که هزینه ای زیادی ندارد را داخل محفظه پلاستیکی قرار دهید و دقیقا به همان اندازه و در همانجایی که برای محفظه پلاستیکی درب گذاشتید، مربعی به عنوان درب برای محفظه یونولیتی ببرید.
- دور درب بریده شده یونولیت را چسب پهن بزنید تا در زمان ورود و خروج او، حیوان را زخمی نکند.
- حال اطراف محفظه درب دار یونولیتی که داخل محفظه پلاستیکی درب دار قرار داده اید را عایقی مانند پتو با پارچه بگذارید.
- داخل محفظه یونولیتی درب دار نیز یک بالشت یا پتو قرار دهید تا جایگاه حیوان نرم و راحت باشد.
- فراموش نکنید درب هر دو محفظه را ببندید تا گرمای داخل لانه حفظ شود و حیوان فقط از مربع بریده شده توسط شما عبور کند.
نکته ای که باید در مورد موتورهای ماشین و گربه های خیابانی بدانید
به سبب اینکه موتور ماشین یک مکان گرم و خشک است، گربه های خیابانی در فصول سرد به آنجا پناه می‌برند پس قبل از اینکه ماشین خود را روشن کنید، زیر کاپوت و محفظه موتور ماشین خود را بررسی نمایید.
تغذیه حیوانات بی سرپناه
غذا دادن به حیوانات بی سرپناه علاوه بر اینکه کار انسان دوستانه ای است، می‌تواند فرهنگ کمک به حیوانات بی خانمان و گرسنه را گسترش دهد.
اگر سگ های بی پناهی را پیدا کردید و شرایط نگهداریشان را نداشتید، یا آنها را به پناهگاه های حیوانات بدون سرپرست بسپارید یا بگذارید در خیابان های محله شما پرسه بزنند و با غذایی که شما هر روز به آنها می‌دهید، زندگی کنند.
اگر بچه گربه های خیابانی را یافتید و از بی مادر بودن آنها اطمینان حاصل کردید، به آنها کمی نزدیک شوید و با گذاشتن مقداری غذا برایشان اعتماد آنان را جلب کنید.
بهترین و کم ریسک ترین ماده ای که می‌توانید برای غذا دادن به توله سگ ها و توله گربه های خیابانی استفاده کنید، شیر بدون لاکتوز و یا ماست پروبیوتیک می‌باشد.
روش دیگری که در حمایت از حیوانات قابل اجراست این است که شهروندان در این شرایط هوایی سرد برای کمک به حیوانات بی سرپناه می‌توانند یخ منابع آبی را بشکنند و آبخورهای موقت برای آنها ایجاد کنند.
بسیاری از مردم با ریختن بافی مانده غذاهایشان کنار پنجره خانه هایشان، هم غذای پرندگان به خصوص در شرایط هوایی سرد را فراهم می‌کنند و هم از حیف و میل شدن باقی مانده غذاهایشان جلوگیری می‌گردد.
امدادهای پزشکی حیوانات
از دیگر کارهایی که می‌توان در زمینه حمایت از حیوانات انجام داد، امداد رسانی پزشکی به حیوانات بی سرپناه است.
بیمارستان های دامپزشکی و سازمان هایی در این زمینه فعالیت دارند که بدین صورت حامی حیوانات بی خانمان و بدون سرپرست هستند.
این مراکز همانطور که از نامشان پیداست مراکزی هستند که از کارهای اصلی آنها پناه دادن به حیوانات بی سرپناه و درمان و مراقبت از حیوانات بیمار و آسیب دیده در سوانح و حوادث است.
مراکز پزشکی و پناهگاه های حیوانات بی سرپرست
برخی کلینیک ها و بیمارستان های دامپزشکی درصدی تخفیف برای حیوانات بی پناه در نظر گرفته اند، برخی نیز فقط هزینه دارو و لوازم مصرفی را دریافت می کنند و بدین صورت حامیان حیوانات را یاری می کنند.
از پناهگاه هایی که می‌توان نام برد، پناهگاه حیوانات وفا که در شهر هشتگرد واقع شده است؛
این پناهگاه نهادی خیریه و غیردولتی است و با کمک های مردمی به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛
در این مجموعه علاوه بر اینکه سرپرستی آنها را برعهده می‌گیرند، حیواناتی مانند سگ های ولگرد و بی سرپرست و گربه های خیابانی را که دچار آسیب شده اند را از مناطق مختلف جمع آوری می‌کنند و مورد درمان و مراقبت قرار می‌دهند.
نقاهتگاه حامیان سبز ایران، پناهگاه حیوانات حمایت سبز، شفاخانه آناهیتا، پناهگاه مهر مشهد، پناهگاه حیوانات پردیس تبریز و … نیز از دیگر پناهگاه های مثال زدنی در ایران است که افرادی که از دوستداران حیوانات هستند، می‌توانند ار طریق آنها کمک های خود را از حیوانات بی سرپناه دریغ نکنند.
فراموش نکنید نیکی کردن به این حیوانات به اندازه کمک کردن به انسان های نیازمند دارای ارزش والایی است.