عمر سگ در هر نژاد و جثه، متفاوت می‌باشد و بدیهی است که طول عمر کوتاه‌تری نسبت به انسان دارد.
به طور میانگین بیشترین طول عمر سگ ها دوازده الی سیزده سال است که همانطور که گفته شد به جثه و نژاد آنها بستگی دارد.
مناسب بودن شرایط نگهداری سگ های آپارتمانی و خانگی از نظر محیطی، پزشکی و رژیم غذایی، باعث می‌شود عمر آنها به بیشترین طول عمر سگ در نژاد خود تبدیل شود که در زمینه افزایش عمر سگ می‌توان از دامپزشک و انواع فروشگاه اینترنتی لوازم حیوانات خانگی معتبر مثل پتیا کمک گرفت.
امروزه نسبت به گذشته به سبب پیشرفت علم پزشکی و توجه هرچه بیشتر انسان‌ها به نظافت، واکسیناسیون و غذای سگ خانگی که از جمله حیوانات خانگی به شمار می‌آید، شاهد افزایش عمر سگ به عنوان یک حیوان خانگی هستیم.
روش محاسبه سن سگ
سگ ها نیز مانند انسان ها سه دوره زندگی را طی می‌کنند که این سه دوره شامل کودکی، جوانی (بلوغ) و پیری است.
به عبارت ساده، محاسبه سن سگ را اینگونه می توان توضیح داد:
سگ یک ساله شما برابر یک انسان دوازده ساله و سگ دو ساله برابر یک انسان بیست و چهار ساله می‌باشد اما از بعد از گذر دو سال از زندگی سگ، باید به ازای هر یک سال از عمر سگ، چهار سال به سن انسانی خود بیفزایید.
برای مثال اگر سگ شما به سن سه سالگی رسیده است، سن او برابر با بیست و هشت سالگی شماست.
طبق تحقیقات انجام شده سگ هایی که جثه و نژاد کوچک‌تری دارند نسبت به سگ های بزرگ‌تر، دارای بیشترین طول عمر سگ هستند.
عمر سگ در نژاد هایی چون اشپیتز با مدت طولانی هجده الی بیست سال، بیشترین طول عمر سگ را به خود اختصاص داده است.
در این میان سگ های ماده نیز نسبت به سگ های نر، بیشترین طول عمر سگ را دارند.
روند بلوغ و افتادگی یا پیری در عمر سگ ها
رشد سگ ها با توجه به جثه و نژاد آنها، در دو سال اول زندگیشان خیلی به سرعت پیش می‌رود و در سن سه تا پنج سالگی به نهایت رشد فیزیکی خود رسیده و بالغ می‌شوند.
این روند یا همان مرحله بیشترین طول عمر سگ، با تغییرات مشخص بدنی همراه است که در کل عمر سگ را می‌سازد.
در سگ ها از بازه سنی هفت الی هشت سالگی به بعد، شاهد عاقل تر شدن، کاهش حرکات و فعالیت فیزیکی و افول حواس بینایی، شنوایی، چشایی و بویایی آنها خواهید بود.
حتی در سنین پیری که آنها به بیشترین طول عمر سگ در نژاد خود می‌رسند، باید به نحوه خوابیدن، از خواب بیدار شدن، راه رفتن و دویدنشان روی پله ها دقت کنید زیرا این موارد فاکتور های دخلیل در افزایش عمر سگ به شمار می‌آید.
سگی که بیشترین عمر سگ را به خود اختصاص داد
سگی به نام دایزی در انگلیس با عمر بیست و دو ساله خود بیشترین عمر سگ را به خود اختصاص داد.
سن این سگ در مقایسه با سن انسان، برابر یک انسان صد ساله است.
فاکتور های مؤثر در افزایش عمر سگ
- شرایط محیطی
- عوامل ژنتیکی مانند جثه و نژاد
- رسیدگی پزشکی
- کیفیت سلامت و تندرستی حیوان
- نوع و کیفیت رژیم غذایی
- میزان ورزش و فعالیت فیزیکی
- وزن
تأثیر ورزش و وزن در افزایش عمر سگ
همانطور گفته شد ورزش و وزن عواملی مؤثر در کاهش و افزایش عمر سگ هستند.
افزایش میزان ورزش و فعالیت فیزیکی و کنترل رژیم غذایی و وزن باعث افزایش عمر سگ شما خواهد شد.
دوری از چاقی در سگ ها باعث می‌شود این حیوان بیشترین عمر سگ را در نژاد خود، داشته باشد.
فهرست بیماری های سگ ها
چند نمونه از بیماری های سگ ها که بیشتر در سنین پیری آنها اتفاق می‌افتد و به سه نمونه از متداول ترین آن ها به اختصار، اشاره خواهد شد.
- التهاب و تورم مفاصل یا آرتریت
- بیماری التهاب لثه و دندان (Periodontal disease)
- کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم
- افول حس شنوایی
- کاهش بینایی
- آب مروارید
- تغییر رنگ صورت
- تحلیل ماهیچه
- مشکلات کلیوی
- مشکلات قلبی و تنفسی
- انواع سرطان
آرتریت یا تورم مفاصل در سگ ها
بیماری آرتریت یک بیماری التهابی بسیار دردناک است که متداول ترین آن استئوآرتریت نام دارد.
این بیماری از عوامل موثر در عدم افزایش عمر سگ به شمار می‌آید.
با افزایش سن امکان ابتلا به بیماری آرتریت در سگ ها افزایش یافته و این عارضه در سگ های بالای پنج سال و نژادهای جثه بزرگ شایع تر است.
به سبب مؤثر بودن عوامل ژنتیکی در ابتلا به این بیماری، عارضه آرتریت در برخی نژاد ها بیشتر مشاهده می‌شود.
بیماری تورم مفاصل یا آرتریت، غضروف های بین استخوان ها را هدف گرفته، به آنها آسیب می‌رساند و به تدریج از بین می‌برد.
بدن سگ برای حفظ سلامت عضروف ها ماده‌ای به نام گلوکوزامین تولید می‌کند و به واسطه اینکه تولید این ماده با افزایش سن سگ ها، کاهش می‌یابد، ابتلا به این بیماری رابطه مستقیمی با افزایش سن آنان دارد و در پیری بیشتر بدان مبتلا می‌شوند.
علائم بیماری آرتریت یا تورم مفاصل
- درد شدید و دشواری در پریدن
- لنگ زدن پا
- عدم علاقه به ورزش و چاقی
- تورم و التهاب مفاصل
- تغییر شکل و سفتی مفاصل
- خواب زیاد
- ضعف و بی حالی
- پرخاشگری و برخورد وحشیانه به علت درد شدید در صورت لمس نقطه درگیر
- افسردگی
- کاهش اشتها به علت عدم تحرک
- کم شدن فاصله بین پاها
روش‌های پیشگیری از پیشرفت بیماری آرتریت
- مکمل های مفصلی
- مکمل های گیاهی
- مسکن هایی برای کاهش درد مفاصل
- بهره گیری از داروهای غیر استروئیدی مانند کورتیکواستروئیدها جهت کاهش التهاب مفاصل
- فیزیوتراپی
- آب درمانی
- طب سوزنی
- عدم استفاده از سرامیک برای کف منزل به جهت لغزنده بودنشان
- استفاده از تخت خواب نرم جهت مراقبت بیشتر از استخوان ها
- بهره گیری از سطوح شیب دار به جای پله
- ماساژ دادن
- کمک گرفتن از رژیم غذایی مناسب و متعادل سازی وزن حیوان
- ورزش و فعالیت متناسب با وضعیت حیوان
- رعایت نظافت حیوان
- عمل جراحی در شرایط حاد
بیماری التهاب لثه و دندان (Periodontal disease)
جمع شدن باکتری‌های دهانی و عفونت زیر و حاشیه لثه باعث بروز التهاب و قرمزی لثه، خرابی دندان‌ها و ابتلا به بیماری دردناکی به نام Periodontal disease یا بیماری التهاب لثه و دندان می‌گردد.
لازم به ذکر است این بیماری عاملی موثر در عدم افزایش عمر سگ می‌باشد.
باکتری ها و جرم های پاک نشده از روی دندان ها، به لثه‌ها فشار آورده و منجر به بروز آبسه، عفونت، نابودی بافت های حامی دندان ها و از بین رفتن دندان ها می‌شود.
فاکتورهای تأثیر گذار بر شدت بیماری التهاب لثه و دندان
- ژنتیک (نژاد و جثه)
- سن
- نوع رژیم غذایی
نژاد سگ های کوچک و عروسکی به علت کوچک بودن حفره دهانشان بیشتر از سگ های بزرگ در معرض ابتلا به این عارضه هستند؛
به طور کلی آغاز این بیماری از سن چهار تا شش سالگی است، اما طبق تحقیقات انجام شده، هشتاد درصد سگ های بزرگ پس از سه سالگی به بیماری التهاب لثه و دندان دچار می‌شوند.
با افزایش باکتری های لثه، مواد مضر دیگری چون سولفید هیدروژن، آمونیاک و انواع اسیدها تولید می‌شود که باعث آسیب به اندام‌های دیگر چون قلب، کلیه و کبد می‌گردد.
گفتنی است عامل عفونی در قلب موجب بروز بیماری اندوکاردیت می‌شود که این بیماری همان التهاب در سطح داخلی قلب است.
درجه بندی شدت و نشانه‌های تشخیص بیماری التهاب لثه و دندان
علایم خفیف
- جرم بر روی دندان ها
- قرمزی و تورم لثه ها
- قرار داشتن لثه ها در جای درست یعنی در اطراف دندان ها
علایم متوسط
- مشاهده جرم زیر لثه
- بدبویی دهان سگ
- تورم شدید در لثه ها
علایم حاد
- تورم شدید لثه ها همراه با خونریزی
- آغاز تحلیل رفتن لثه‌ها و مشاهده فرورفتگی در آنها
- بیشتر شدن بوی بد دهان سگ
- خرابی دندان ها
- آسیب به بافت و اندام های دیگر چون قلب، کلیه و کبد
راه پیشگیری و درمان بیماری التهاب لثه و دندان
- جویدن غذا های سفت و اسباب بازی های خاص به واسطه داشتن خاصیت مکانیکی و جرم زدایی جهت کمک به کاهش احتمال ابتلا حیوان به این بیماری
- مراجعه به دامپزشک جهت جلوگیری از چسبندگی و خرابی دندان ها، عدم آسیب بیشتر به حفره دهان و اندام‌های دیگر
- استفاده از روکش‌هایی به جهت جلوگیری از رشد باکتری ها و تسریع روند بهبودی بیماری پس از جرم گیری دندان ها
مراقبت های بهداشتی دهان و دندان پس از درمان
- مسواک زدن روزانه
- تغییر در رژیم غذایی
- بهره گیری و استفاده از محلول های دهانی
- جرم گیری دندان ها هر شش ماه یک بار
- جلوگیری از گاز گرفتن اسباب بازی کوچک توسط سگ
بیماری کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم در سگ ها
غده تیروئید، غده ایست به شکل پروانه که در گلوی سگ در دو طرف نای، در ناحیه جلوی گردن و پایین حنجره واقع شده است و وظیفه ترشح هورمون تیروکسین که موجب افزایش واکنش های شیمیایی و فعالیت بدنی می‌شود را بر عهده دارد.
کم کاری تیروئید اختلالی در سیستم سه غدد درون ریز هیپوفیز، هیپوتالاموس و تیروئید است که از شایع‌ترین بیماری در سگ ها می‌باشد.
این عارضه باعث کاهش فعالیت غده تیروئید، کمبود ترشح هورمون های سوخت و ساز بدن و اختلال در رفتار این حیوان شده و می‌تواند در کاهش و افزایش طول عمر سگ دخیل باشد.
به سبب اینکه در سیستم غدد درون ریز، عملکرد سه غدد به یکدیگر وابسته است، به درستی کار نکردن هر یک از غده ها باعث اختلال در عملکرد دیگر غدد می‌شود.
علائم بیماری کم کاری تیروئید در سگ ها
- ضعف و بی حالی
- افسردگی
- شکنندگی و ریزش بیش از حد مو
- خشکی پوست
- تغییر رنگ پوست
- کم خونی
- افزایش وزن و چاقی
- کاهش ضربان قلب
- افزایش کلسترول
- استرس و پرخاشگری
- حساسیت نشان دادن به سرما
روش تشخیص بیماری کم کاری تیروئید
- آزمایش خون و تعیین میزان تیروکسین
راه‌های درمان بیماری کم کاری تیروئید
- تجویز دارو های خوراکی
- تجویز داروهای شیمیایی با دوز صحیح
- جراحی
