اسب ها از حیوانات اهلی هستند که از گذشته، با توجه به فواید حیوانات اهلی، در زندگی انسان‌ها تاثیرگذار بوده و برای جابجایی، کارهای کشاورزی، پیمودن مسافت‌های طولانی از این حیوان استفاده می‌کردند.
از نظر تکاملی اسب‌های امروزی، منشا نوعی پستاندار کوچک شبیه روباه است که طی گذشت میلیون‌ها سال تکامل یافته است.
این جانور حدود سی تا سی و پنج سانتی‌متر بوده و برای راه رفتن از کف پنجه‌های خود استفاده می‌کرد. عادت غذایی این جانور، طی گذشت سال‌ها از میوه‌خواری به علف‌خواری تغییر یافته و اسب‌های امروزی به وجود آمده‌اند.
اسب‌ها حیوانات پیچیده‌ای هستند و نژادهای مختلفی دارند. افرادی که تا به حال با اسب‌ها سر و کار نداشته‌اند، بر این گمان هستند که شرایط نگهداری و مراقبت از اسب فقط در دادن مقداری علف به این حیوان خلاصه می‌شود؛
اما، این تفکر اشتباه است؛ زیرا اصول نگهداری اسب نیز، مانند سایر حیوانات اهلی، شرایط خاص خود را دارد.
در این مطلب از فروشگاه اینترنتی حیوانات خانگی پتیا سعی بر این داریم تا اطلاعاتی در ارتباط با ویژگی‌های اسب و اصول نگهداری و مراقبت از اسب در اختیار شما قرار دهیم.
شکل اندام اسب به چه صورت است؟
اسب‌ها نژادهای مختلفی دارند و اندازه آنها در نژادهای مختلف باهم متفاوت است. به طور میانگین، بدن اسب‌ها ۲۰۵ استخوان دارد.
یکی از تفاوت‌های اصلی که در استخوان‌بندی اسب و انسان وجود دارد، در این است که اسب استخوان ترقوه ندارد و پاهای اسب به طور مستقیم به ستون مهره‌ها وصل شده است و مجموعه‌ای نیرومند از ماهیچه، رباط و تاندون، وظیفه اتصال شانه‌ها، به ناحیه سینه و شکم را بر عهده دارند.
پاها و سم‌های اسب نیز ساختار ویژه‌ای دارند. در بدن اسب جایی که گردن به پشت جانور می‌رسد را، جدوگاه (Withers) می‌گویند.
ملاک سنجش قد در اسب‌ها، جدوگاه است؛ زیرا برخلاف گردن یا سر، با حرکت دادن بخش‌های مختلف بدن، ارتفاع جدوگاه تغییر نمی‌کند.
اسب‌های کم وزن، قدی در حدود ۱۴۲-۱۶۳ سانتی‌متر و وزنی در حدود ۳۸۰-۵۵۰ کیلوگرم دارند.
اسب‌های بزرگ‌تر قدی بالاتر از ۱۵۷-۱۷۳ سانتی‌متر و وزنی در حدود ۵۰۰-۶۰۰ کیلوگرم دارند. اندام اسب به گونه‌ای است که به سرعت می‌تواند خود را آماده نبرد و فرار از دشمن کند و در برابر دوندگان، بی درنگ سرعتش را بالا ببرد و همچنین، هنگام دویدن، توان بالایی در نگه داشتن تعادل دارد.
وظایف انسان هنگام نگهداری و مراقبت از اسب چیست؟
تغذیه مناسب
اسب‌ها حیواناتی گیاهخوار هستند. این حیوانات در مقایسه با انسان، معده کوچک‌تری دارند اما طول روده‌ی اسب‌ها بلندتر است.
خوراک اسب یونجه، علف و دیگر رشته‌های گیاهی است. یک اسب در طول روز به طور میانگین ۷ تا ۱۱ کیلوگرم غذا و ۳۸ تا ۴۵ لیتر آب می‌خورد.
وجود روده‌ی بلند سبب می‌شود، جابجایی مواد راحت‌تر صورت گیرد. به دلیل این‌که اسب‌ها نمی‌توانند خورده‌های خود را بالا بیاورند، باید هضم غذا به صورت کامل در این حیوان انجام گیرد.
غذای اسب باید متناسب با سن، وزن و نوع فعالیت حیوان بوده و همچنین، به گونه‌ای باشد که حرارت بدن حیوان را تنظیم کرده و انرژی لازم برای فعالیت را به اسب بدهد.
مطابق با اصول نگهداری و مراقبت از اسب، غذای مناسب غذایی است که حاوی چربی، مواد هیدروکربنه، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد.
مکمل‌های آماده موجود در بازار نیز، می‌تواند در تغذیه‌ی اسب ها کمک کننده باشد. همچنین، برای خرید غذای مناسب و متنوع برای اسب، می‌توانید با اطمینان کامل از فروشگاه اینترنتی لوازم حیوانات خانگی اقدام به خرید فرمایید.
اختصاص وقت و زمان مناسب
وقتی تصمیم به نگهداری و مراقبت از اسب در باغ یا در منزل می‌گیریم، باید به این نکته توجه کنیم که مطابق با اصول نگهداری و مراقبت از اسب، در کنار مشغله‌های روزانه باید روزانه چند ساعت را برای گذراندن با اسب خود در نظر بگیرید؛
زیرا روابط میان انسان‌ها و حیوانات سبب ایجاد رابطه‌ی عاطفی بین او و صاحبش می‌شود. همچنین، باید زمانی را در روز به اسب خود اختصاص دهید و به بررسی وضعیت حیوان و آموزش بپردازید.
رعایت نظافت و مراقبت‌های بهداشتی
یکی از وظایفی که باید در اصول نگهداری اسب به آن توجه شود، توجه به نظافت حیوان و انجام واکسیناسیون است.
اسب را باید به صورت مداوم و منظم تمیز کرد تا پوشش بدن اسب در وضعیت خوبی باشد. هنگامی که واکسیناسیون حیوانات اهلی به طور مرتب انجام شود، از سلامت عمومی حیوان آگاهی حاصل شده و در صورت وجود زخم یا آکنه به سرعت درمان شود.
همچنین، سم حیوان نیز باید مرتب چک شود تا از عدم وجود سنگریزه در شیارهای سم اسب، اطمینان حاصل گردد.
حتی اگر هنگام نگهداری از اسب در باغ یا در منزل، فرصت کافی برای انجام نظافت و مراقبت‌های لازم از حیوان را ندارید، باید حتما شخصی را برای انجام این کار به صورت روزانه و مرتب در نظر بگیرید.
ایجاد شرایط مناسب برای محل نگهداری
اسب ها مدت زیادی را در اصطبل می‌گذرانند؛ اما باید زمانی را به صورت آزاد و رها در مرتع یا مزرعه و باغ بچرند؛ زیرا این کار به حیوان آرامش می‌دهد.
طبق اصول نگهداری اسب باید به این نکته توجه داشت که در صورت نگهداری و مراقبت از اسب در منزل و یا در باغ، باید حتما روزانه زمانی را برای بازی کردن حیوان در نظر بگیرید.
محیطی که برای نگهداری و مراقبت از اسب در نظر گرفته می‌شود، باید شرایط مناسبی را داشته باشد از جمله:
- محل نگهداری و مراقبت از اسب باید آفتابگیر باشد، تا اسب و محیط اطرافش از امراض ناشی از عدم تابش نور خورشید در امان باشند. به دلیل آنکه اسب زمان زیادی را در آن محیط می‌ماند و به طور مداوم در آن محیط خود را تخلیه می‌کند، عدم تابش نور خورشید به محیط سبب رشد و نمو میکروب‌ها می‌شود.
- محیطی که برای نگهداری و مراقبت از اسب در نظر گرفته می‌شود، باید فضای مناسب داشته باشد تا اسب بتواند در آن محیط آزادانه حرکت کند و بخوابد. داشتن فضای کافی به اسب احساس امنیت و آرامش می‌دهد.
- محیطی که برای نگهداری و مراقبت از اسب در نظر گرفته شده، باید دارای حرارت یکنواخت و ثابت باشد.
- مصالح استفاده شده در دیوارهای محیط باید به گونه‌ای باشد که در صورت ساییده شدن اندام اسب به دیوار، بدن حیوان زخمی نشود.
- طبق اصول نگهداری اسب، آخورها و کف اصطبل باید قابل شستشو باشد و چند روز یکبار حتما به صورت کامل تمیز شود؛ زیرا در صورت عدم شستشو، محیطی برای رشد میکروب ها می‌شود و برای حیوان بیماری ایجاد می‌کند.
- در صورتی که چندین اسب در محیط نگهداری می‌شود، حصارهای بین اتاقک‌ها باید به گونه‌ای باشد که اسب‌ها بتوانند همدیگر را ببینند و باهم ارتباط برقرار کنند.
- اندازه درب‌ها باید مناسب باشد تا ورود و خروج حیوان به راحتی انجام گیرد.
مسئولیت پذیری
قبول نگهداری و مراقبت از اسب نیز مانند سایر حیوانات، به معنی قبول مسئولیت است. همه حیوانات نیاز دارند که صاحبان آنها در مقابل حیوان متعهد باشند. به عنوان مثال:
- مطابق با اصول نگهداری اسب، در زمان مورد نظر به حیوان غذا بدهند.
- حیوان را تمیز کنند و مراقبت‌های لازم را انجام دهند.
- به طور مرتب حیوان را برای معاینه نزد دامپزشک ببرند.
- روزانه زمانی را به وقت گذراندن با حیوان اختصاص دهند.
حواس مختلف در اسب چگونه است؟
- حس بینایی
اسب ها بینایی خوبی دارند و با چشمانی با قطر حدود ۵ سانتی‌متر، در بین پستانداران بزرگترین چشم ها را دارند.
از نظر حجم تقریبا چشمان اسب پنج برابر چشم انسان است. چشم اسب سه پلک دارد که دو پلک به صورت عادی و یکی از پلک‌ها با غشایی چشمک زن در گوشه‌ی داخلی چشم اسب قرار دارد.
اسب ها توسط قسمت پایین شبکیه، اشیا دور و توسط قسمت بالای شبکیه، اشیا نزدیک را می‌بینند.
اسب ها دید بسیار خوبی در روز و شب دارند و با دو چشم، زاویه دید اسب ها حدود ۳۵۰ درجه است. اسب‌ها فقط قادر به تشخیص دو رنگ هستند و وضعیت دید اسب ها، مانند کوررنگی در انسان است.
- حس شنوایی
حس شنوایی در اسب ها نیز قوی است و اسب با هر گوش خود می‌تواند ۱۸۰ درجه بچرخد و در نتیجه، با هر دو گوش قادر است صدای ۳۶۰ درجه اطراف خود را بشنود. بدون آنکه نیاز داشته باشد سرش را بگرداند.
- حس لامسه
حس لامسه در اسب ها بسیار قوی است به گونه‌ای اگر پشه‌ای در هر نقطه از بدن اسب بنشیند، متوجه می‌شود. این حس در اطراف چشم ها، گوش ها و بینی اسب ها حساس‌تر می‌شود.
- حس چشایی
حس چشایی در اسب‌ها نیز مانند سایر حس‌ها بسیار پیشرفته است. اسب ها در بین خوراکی‌ها، می‌توانند خوراکی مورد علاقه‌ی خود را انتخاب کنند و همچنین، لب های اسب ها می‌تواند کوچکترین دانه‌ها را از هم جدا کند.
نژادهای مختلف اسب را بشناسید!
نژادهای مختلفی از اسب در سرتاسر دنیا وجود دارد که به علت جفت گیری نژادهای مختلف با یکدیگر به وجود آمده‌اند.
هر یک از نژادهای ویژگی‌های خاص خود را دارند و اصول نگهداری اسب در هر نژاد متفاوت است. چند نمونه از نژادهای اسب ها، عبارتند از:
اسب ترکمن
اسب های ترکمن از نژادهای اسب های اصیل ایرانی هستند. این نوع از اسب‌ها، جز کمیاب‌ترین و اصیل‌ترین اسب‌ها محسوب شده و اغلب در ترکمن صحرا یافت می‌شوند.
اسب‌های ترکمن بدنی کشیده و دمی لاغر دارند و با سرعت بالایی می‌دوند. به علت ایجاد تغییرات در محیط زیست، اسب‌های ترکمن بسیار کم شده‌اند.
اسب نژاد انگیسی تروبرد
این اسب نتیجه آمیزش اسب عرب و اسب محلی انگلیسی است. از این گونه اسب ها در مسابقات سوارکاری استفاده می‌شود.
از ویژگی‌های این اسب، پاهای بسیار کشیده و قوی و رنگ پوست تیره است.
اسب نژاد هانووین
در قرن‌های گذشته اسب‌های این نژاد برای انجام کارهای نظامی و مزرعه‌داری تربیت شده و مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
این نژاد از اسب‌ها، از معروفترین نژاد اسب های خونگرم اروپایی محسوب شده و در رشته‌های پرش و درساژ، عملکرد موفقی دارند.
این نژاد از اسب‌ها به رنگ سفید، سیاه، خاکستری و قهوه‌ای است. اسب‌های نژاد هانووین بسیار قدرتمند و ورزشی بوده و رفتاری آرام و متعادل دارند.
اسب خالدار نژاد آپالوسا
اسب نژاد آپالوسا به نژاد سرخپوستی یا خالدار معروف است. مهم‌ترین ویژگی این اسب وجود خال و لکه‌ها روی ظاهر بدن اسب است.
ظاهر بدن این نژاد از اسب‌ها، بیشتر به صورت زمینه‌ی تیره با خال یا لکه‌های روشن است. این گونه از اسب‌ها دارای طبعی آرام هستند و برای پیمودن مسافت طولانی، بسیار مناسب است.
این اسب‌ها همچنین، دارای قدرت بالایی در پرش می‌باشند.
اسب نژاد بارب
نژاد این اسب، به آفریقای شمالی برمی‌گردد و بسیار قدیمی است. نژاد بسیاری از اسب‌های امروزی نتیجه جفت‌گیری نژاد بارب با سایر نژادهاست.
این اسب در شرایط بسیار سخت به خوبی دوام می‌آورد و به همین دلیل گزینه‌ی مناسبی برای مسابقات مقاومتی به شمار می‌رود.
اسب نژاد شایر
نژاد این اسب انگلیسی است. اسب‌های نژاد شایر، بسیار قدرتمند و تنومند هستند و به همین علت، برای بارکشی و کشیدن گاری از آنها استفاده می‌شده است. اکثر اسب‌های این نژاد به رنگ مشکی بوده و بسیار آرام و مطیع هستند.
چند نکته و دانستنی در ارتباط با اسب‌ها
- اسب‌ها توانایی نفس کشیدن از دهان را ندارند و فقط می‌توانند از راه بینی نفس بکشند.
- اسب‌ها هنگام دراز کشیدن یا نشستن، نسبت به زمانی که ایستاده هستند، انرژی بیشتری مصرف می‌کنند.
- اسب‌ها هنگام ایستادن روی یک سمت از بدن خود تکیه می‌کنند؛ زیرا یک پای اسب نسبت به پای دیگر کوتاه‌تر است.
- اسب‌ها می‌توانند هم به صورت ایستاده و هم به صورت درازکش بخوابند.
- مطابق با اصول نگهداری اسب، در فصول سرد سال، باید تغذیه‌ی اضافی در مراتع برای اسب‌ها در نظر گرفته شود؛ زیرا ممکن است کم بودن خوراک سبب جنگ و دعوا بین حیوانات شود.
- اسب‌هایی که به صورت گروهی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، همه به صورت همزمان نمی‌خوابند و در هر زمان یکی از اسب‌ها نگهبان سایر اسب‌ها است.
- اسب‌ها با توجه به خوی حیوان، به سه دسته تقسیم می‌شوند. دسته‌ی اول، اسب‌های سرزنده یا پرحرارت، که دارای سرعت بالا هستند. دسته‌ی دوم، اسب‌های خونسرد که دارای سرعت کم هستند و از آنها در بارکشی و کار سنگین استفاده می‌شود. دسته‌ی سوم، اسب‌های خونگرم هستند که از ترکیب دو نژاد دیگر بدست آمده و برای سواری‌هایی که هدف ویژه‌ای دارند، آموزش می‌بینند.
هزینه نگهداری و مراقبت از اسب چه مقدار است؟
هزینه‌ی نگهداری و مراقبت از اسب به عوامل مختلفی بستگی دارد. هزینه‌های اسب شامل هزینه‌ی غذا، هزینه‌ی نظافت و تجهیزات لازم، هزینه‌ی درمان و مراقبت‌های بهداشتی است.
در صورتی که نگهداری از اسب در منزل و باغ خود فرد نباشد، باید هزینه‌ای نیز برای محل نگهداری و مراقبت از اسب در نظر گرفته شود.
همچنین، باید آموزش‌های لازم مطابق با ویژگی‌ها و اصول نگهداری اسب، به حیوان داده شود. در صورتی که خود فرد نمی‌تواند این آموزش‌ها را به حیوان بدهد باید هزینه‌ای را نیز برای این منظور در نظر گیرد.